BOLA BARMOG‘INI NEGA SO‘RADI… Bu normami yoki yo’qmi?
Barmoqni so’rish mavzusi 1-2 yoshli bolalarning ota-onalari uchun juda dolzarbdir.
Ota-onalar bu borada nimalar qilishmaydi… Ular bolalarini kaltaklashadi, urishadi va qichqiradilar va qo‘rqitadilar…
Bunga esa qancha energiya sarflanadi — va eng muhimi, bu vaqtda bola ana o‘sha ololmayotgan ota-onasidan e‘tiborni shu yo‘l bilan oladi.
To’g’ri, bu bolaga kerak bo’lgan aniq e’tibor emas, lekin har bir bola uchun, hech bo’lmaganda, ota-onalarning yo‘q e’tiborini ololmagandan ko‘ra bunisi yaxshiroq.
Barmoqni so’rishning 1- sababi.
Bolada ota-onaning e’tibori yo’q, u chindan ham barmoq so’rish yordamida tinchlanishning yo’lini topadi, stressni yengillashtiradi va u barmog’imni so’rishim bilan onam menga e‘tiborini qaratadi deb o‘ylaydi.
DIQQAT — ONAM YAQINIMDA, YONIMDA!!!
Ba‘zida bolaning barmoqlarini so’rish odati 1,5-2,5 yoshida o’z-o’zidan yo’q bo’lib ketadi.
Dunyoni bilishning bunday usuli endi bolaga tegishli bo‘lmaydi.
Yangi imkoniyatlar, qiziqishlar, vazifalar paydo bo’ladi, bola barmoqni shunchaki unutadi.
U tashvishlarni unutish va tinchlantirishning boshqa usullarini o’rganadi.
Men 1-3 yoshli bolalarning ota-onalari e’tiborini bolani barmoqlarini so’rishga sarflash uchun o’z kuchingizdan ko’p sarflamasligingiz kerakligiga qaratmoqchiman — hamma narsaning o’z vaqti bor, bola bu odatni qachon tugatish kerakligini o’zi hal qiladi. Chunki siz bolaga sevgingizni berishingiz bilan sizga yoqmaydigan qilig‘i unut bo‘lib ketishi mumkin.
O’zingizga ishoning, bolaga ishoning, tabiatga ishoning, u dono, agar bola endi barmog’ini so’rayotgan bo’lsa, demak bu juda zarurdir. Sababini esa yuqorida bilib oldingiz.
Agar bola 3 — 4 — 5 — 8 yoshda bo’lsa va u barmog’ini so’rib olishda davom etsa, albatta siz psixolog yordamida mutaxassis bilan bog’lanishingiz, bolaning xulq-atvori va oiladagi vaziyatni to’g’irlashingiz kerak.
Shuni yodda tutish kerakki, bolaning har qanday alomatlari (bu yerda — barmoqni so’rish) har doim bolaning oilasidagi muammolarning aksidir.
Siz, albatta, bolani «qo’rqitib qo’yishingiz», kaltaklashingiz, baqirishingiz mumkin, yuqorida aytganimdek, bu alomat yo’q bo’lib ketadi, ammo uning o’rniga yangi simptom, ota-onalarni bezovta qiladigan va tushkunlikka soladigan yana bir muammo — bola yo tirnoqlarini tishlay boshlaydi, yoki oiladagi qanday vaziyatga bog’liq holda boshqa biron bir narsani o’ylab topadi.
Shunday qilib, agar bola 1,5-2-2,5 yoshgacha barmoqlarini so’rib olsa — tashvishlanish uchun mutlaqo asos yo’q.
Psixologiyada bolalar rivojlanishining turli davriylashuvlari mavjud va bu davriylashtirishlardan biri 0 dan 1,5-2 yoshgacha bo’lgan davr bu dunyoni tanish davri ekanligini anglatadi.
Bunda og’iz orqali bola dunyoni o’rganadi — og’ziga hamma narsani tortadi, barmoqlari bilan, butun dunyobi lazzatini olishga «harakat qiladi», kerakli tajribani olganda to‘xtatadi.
Agar 3-4 oydan boshlab siz doimo bolaning barmoqlarini og’zidan chiqarib qo’ysangiz va u buni yomon, sen bunday qilishing no‘to‘g‘ri deyishingiz orqali — bola shunday deydi — DUNYO, BU YOMON, MEN SIZNING HARAKATLARINGIZDAN NOROZIMAN. SIZ MENGA TA‘QIQ QO‘YYABSIZ deb tushunib qo‘rqoq bolaga aylanib qolishi ham mumkin.
Bolaning bajarishi kerak bo’lgan narsa bu erta yoshdan boshlab o’z faoliyatini «bo’
g’ish», itoatkor bo’lish (onasi xohlaganidek — barmog’ini so’ramaslik). Bu faqat ona uchun kerak.
Sizningcha, bu yaxshimi yoki yo’qmi?
Hamda oilaviy muhitni ham ko‘rib chiqing.
U oiladagi vaziyatni boshdan kechirganida, u qanchalik og’ir va azobli boshidan o‘tkazishini hisobga oling.
Shuning uchun, agar siz barmoqni so’rish shunchaki dunyoni bilish emasligini his qilsangiz, oilada sodir bo’layotgan narsalarga ko’proq e’tibor qaratish lozim.
