Dars tahlili
Dars
o’quv jarayonini tashkil etishning asosiy shaklidir
Darsni kuzatish va tahlil qilish orqali:
o’quv –tarbiya jarayoni ichki nazoratning asosiy shaklini amalga oshirish orqali o’qituvchining mehnatiga adolatli baho beriladi;
o’qituvchiga uslubiy yordam beriladi, ijodiy yutuqlari ommalashtiriladi;
O’quv jarayonida uslubiy jihatdan mavjud kamchiliklar bartaraf qilinadi.
Dars kuzatish va tahlil qilish
ketma – ketligi
Dars kuzatuvchining maqsadi
Dars jarayonini kuzatish
Dars o’tgan o’qituvchining o’z darsi bo’yicha tahlili
Dars samaradorligi va oq’ituvchining ish faoliyatini yanada yaxshilashga oid dars kuzatuvchi tomonidan tahlillar hamda beriladigan taklif va mulohazalar
Dars kuzatish va tahlilning asosiy maqsadi va vazifasi
maktab direktori va uning o’rinbosarlarining maktabda o’qituvchi ishiga baho berishi;
o’qituvchilar tajribalarini o’rganish, takomillashtirish, ommalashtirish;
o’qituvchilar nazariy bilimlarining amaliyotga munosibligini nazorat qilish natijalarini o’rganisn va o’rgatish;
o’qituvchilar o’zaro bir – birlarining pedagogik usul va uslublarini o’rganishga da’vat qilish orqali ta’lim samaradorligini oshirish;
o’qituvchining har bir darsini ochiq dars darajasiga olib chiqish.
Dars tahlilining yo’nalishlari :
Darsning ilmiy jihatdan tahlili
Darsning metodik jihatdan tahlili
Didaktik tahlil
Umumpedagogik – psixologik tahlil
Darsning ilmiy tahlili:
O’qituvchining ilmiy jihatdan (o’zi mutaxassis bo’lgan fanni ilmiy asosda
chuqur bilishi qurollanganligi.
Shu kungi darsga ilmiy jihatdan tayyorgarlik holati.
O’z mutaxassisligiga oid eng yangi ilmiy-nazariy axborotlar bilan
qurollanib borishi.
Dars jarayonida ilmiy qoida va ta’riflarning to’g’ri bayon etilishi hamda ilmiy atamalarning oquvchilarga singdirib borilishi.
Darsda ta’limning o’ziga xos xususiyatlarini hisobga olinishi.
Darslik materiallarining qo’shimcha adabiyo’t materiallari bilan boyitilishi.
O’quvchi bajarayotgan labaratoriya ,amaliy hamda mustaqil ishlarning ilmiy yohalish bo’yicha maqsadga muvofiqligi.
O’quvchlar xulosasining ilmiy jihatdan tog’ri , qisqa va mukammal bayon etilishi hamda uni o’qituvchi tomonidan nazorat qilinishi.
Dars davomida , yangi mavzuni bayon etish jarayonida ta’limning tarbiya bilan bog’lanishi.
O’qituvchi va o’quvchilarning ilmiy nutq madaniyati.
Darsning metodik jihatdan tahlili
1.Dars jarayonidagi o’qituvchi va o’quvchilar faoliyatining tashkiliy shakllariga ko’ra:
a) Hikoya usuli;
b) og’zaki bayon usuli;
d) Suhbat usuli.
O’quvchilarning o’zlashtirishiga ko’ra:
а) o’qituvchining so’zlash usuli;
б) ko’rgazmali qurollardan foydalanish usuli;
в) darslik, konturli karta , diagramma yoki jadvallar bilan ishlash usuli;
г) labaratoriya asboblari bilan ishlash usuli;
д) texnika vositalaridan (axborot texnalogiyalari , kinofil’m, diafil’m, videomagnitafon , televizor kabilar) foydalanish usuli;
е) sinf doskasidan, geografiya , tarix yoki zoologiyaga tegishli bo’lgan turli kartalardan foydalanish usuli kabilar
Darsning didaktik tahlili:
1.O’qituvchi bayonining sinf o’quvchilari jamoasiga to’la tushunarli bo’lishi va bu bayonning izchil ravishda o’quvchilar ongiga yetib borishi.
O’qituvchi fikrining siyosiy – g’oyaviy jihatdan tarbiya talabiga mos bo’lganligi.
Barcha o’quvchilarning o’qituvchi berayotgan materialni ongli ravishda o’zlashtirishlari.
O’qituvchi bayonida rivojlantiruvchi va muammoli ta’limning mavjudligi.
O’qituvchi fikrining izchilligi.
Dars jarayonida yoki yangi mavzuni bayon qilishda korgazmali qurollardan , tarqatma materiallar va texnika vositalaridan foydalanishning maqsadga muvofiqligi yoki nomuvofiqligi.
Ekskursiya , tajriba , labaratoriya va amaliy ishlarning maqsadga yo’naltirilgan holda o’tishga erishilganligi.
Darslik bilan ishlashning tog’ri bo’lishi.
Misollarning ta’lim – tarbiya birligi mazmunida yonalishi.
Darsni ma’lum bir tizimda olib borilishi.
Darsning umumpedagogik –psixologik tahlili:
1.O’quv xonasi yoki sinf xonasining dars o’tishga tayyorgarlik holati (dars jihozlari).
Oquv xonasi yoki sinf xonasining sanitariya – gigiyena holati.
Oqituvchining dars mazmuni va uning ta’limiy- tarbiyaviy maqsadi.
O’qituvchining mazkur darsga ilmiy – metodik va pedagogik – psixologik jihatdan tayyorlanganlik darajasi.
O’qituvchining darsni tahlil etishi va dars etaplaridan to’g’ri foydalanishi.
O’qituvchining o’quvchlarga ta’lim – tarbiya berishda pedagogik jihatdan namunali shaxs darajasiga ko’tarila olganligi.
O’quvchilar bilimiga qo’yiladigan bahoning adolatli va izohli bo’lishi.
O’quvchilarning darsdagi faolligi , intizomi, mustaqil fikr yuritishi hamda mazkur fan asoslarini o’zlashtirib olganlik darajasi.
