13-may Yelizaveta Petrovnaning farmoni bilan Rossiyada birinchi davlat banki ta’sis etilgan kun
13-may Yelizaveta Petrovnaning farmoni bilan Rossiyada birinchi davlat banki ta’sis etilgan kun
1754-yil 13-mayda Yelizaveta Petrovnaning farmoni bilan Rossiyada birinchi davlat banki ta’sis etilgan. Rossiyada bank ishlari rivojlana boshlanishi XVIII asrning birinchi yarmisiga to‘g‘ri keladi. Kredit muassasalarini tartibga solish va tashkil qilish uchun birinchi urinishlar imperator hokimiyatiga tegishli bo‘lgan, chunki Rossiyada moliyaviy ishlarning rivojlanishiga homiylik qilardi. Anna Ioannovna podsholik vaqtida, kreditlarga ehtiyoj katta bo‘lganda, Rossiyada «Monetnaya kontora» yaratildi, u oltin va kumush bilan ta’minlangan qarzlar berardi 8% evaziga. Bu banklar va boshqa kredit muassasalar rivojlanishida birinchi qadam bo‘ldi. Bank ishlarining keyingi rivojlanishi Yelizavete Petrovna nazoratida bo‘ldi, qaysiki, taxtga o‘tirish paytida, o‘zini otasi Buyuk Petra I ishlarining davomchisi deb e’lon qildi. «Petr boshlagan ishlar» yulidan borgan imperatritsa, xususan, iqtisodiy masalalarga, savdo va sanoatning rivojlanishiga katta ahamiyat berdi. Dvoryanlar tadbirkorlik faoliyatini qo‘llab, Yelizaveta 1754 yili 13 mayda o‘z farmoni bilan Peterburgda boshkarmasi va Moskvada bo‘limi bilan Dvoryanlar karz berish bankini ta’sis etdi, pomeщiklarga yerini garovga ko‘yish evaziga qarz berish uchun. Bu Rossiyada birinchi davlatga oid bank edi. Dvoryanlarning moddiy jihatdan osoyishtaligi hukumatning bevosita tashvishlarida asosiy muhim obyekt edi. Shuning uchun qarzga oid bank dvoryanlarga mamnuniyat bilan ko‘chmas mulk yoki boshka mulk garoviga yirik summalarda (10000 rublga kadar, u vaqtda bu juda yirik summa edi) bahosi past qarz (yilga 6%) berardi. 1766-yildan boshlab qarzga oid bank dehqonlarga (krestyanlarga) ham yillik 6% bilan 20 rubldan qarz bera boshladi. Keyingi yillarda bank ishlari Rossiyada faol rivojlanib ketdi, yangi banklar yaratildi.