Jahon mamlakatlari
Eng katta mamlakat – Rossiya. Maydoni 17 075 000 km.kv ga teng. Ya`ni mamlakat dunyo hududining 11,5 % maydonini egallaydi.
Eng kichik mamlakat – Vatikan. Maydoni 44 gektar. Ushbu mamlakat Italiya poytaxti Rim shahrining g`arbiy qismida Monte Vatikano tepaligida joylashgan. Aholisi soni (1000 kishiga yaqin) ga ko`ra ham eng kichik mamlakatlardan hisoblanadi.
davlatlar
Eng ko`p aholili mamlakat – Xitoy. Chin yurti qariyb 2000 ming yildab beri dunyoda aholi soni bo`yicha birinchilikni egallab turibdi. 2011-yilgi ma`lumotlarga ko`ra aholi soni 1 336 718 000 kishini tashkil etadi. Ya`ni dunyodagi har beshta insonning biri xitoylikdir. So`nggi yillardagi «bir oilaga – bir farzand” nomi bilan olib borilgan faol demografik siyosat natijasida mamlakatda tabiiy o`sish darajasi ancha kamaygan. Aholi soni bo`yicha Xitoydan keyingi o`rinni Hindiston 1 189 172 906 kishilik aholi bilan zabt etgan. Asrimizning o`rtalariga borib Hindiston aholi soni bo`yicha Xitoydan o`tib ketadi.
Eng kam aholili mamlakat – Uek orollari. Aholisi soni 200 kishi.
Eng zich aholili mamlakatlar – ular quyidagilar: (2007 yil, 1 km.kv)
Monako –33 104 kishi
Makao – 20 346 kishi
Singapur – 6 785 kish
Malta – 1 288 kishi
Bahrayn – 1 098 kishi
Bangladesh –1 035 kishi
Maldiv – 1 020 kishi
Eng kam zichlikka ega mamlakatlar – ular quyidagilar: (2007 yil, 1 km.kv)
G`arbiy Saxara –2 kishi
Mongoliya – 2 kishi
Gviana – 2 kishi
Namibiya – 3 kishi
Botsvana – 3 kishi
Eng kam tug`ilish mavjud mamlakat – Germaniya.
Eng ko`p tug`ilish mavjud mamlakat – Keniya.
Eng ko`p qariyali mamlakat – Shveytsariya.
Eng kam qariyali mamlakat – Quvayt.
Eng uzoq umr ko`ruvchi xalq – yaponlar.
Eng past bo`yli xalq – Afrikalik pigmeylar.
Eng oson til – Polinez.
Eng qiyin til – Xitoy.
Eng uzun odam – Turkiyalik 27 yoshdagi Sulton Kozen. Bo`yining uzunligi 2 m 46 sm ga teng.
Eng kichik odam – Xitoylik 20 yoshdagi Xi Ping Ping. Boyining uzunligi 74 sm ga teng.
Eng kichkina odamlar – Egizak Jon va Greg Rayslar AQSHda umrguzaronlik qilayotgan dunyodagi eng kichkina odamlar deya tan olindi. Ularning bo`ylari 86 sm bo`lgani holda o`z bo`ydorlari orasida eng boyvochchasi hamdir.
Eng ko`p tarqalgan familiya – Xitoyliklarning «Li” familiyasi. Unga 90 mln odam egalik qiladi.
Eng ko`p tarqalgan xotin-qizlar ismi – Anna.
Eng ko`p olmos qazib oladigan mamlakat – Avstraliya.
Eng ko`p oltin qazib oladigan mamlakat – JAR.
Eng ko`p kumush qazib oladigan mamlakat – Meksika.
Eng ko`p neft qazib oladigan mamlakat – Saudiya Arabistoni.
Eng ko`p gaz qazib oladigan mamlakat – Rossiya.
Eng ko`p ko`mir qazib oladigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p qalay qazib oladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p ruh qazib oladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p qo`rg`oshin qazib oladigan mamlakat – Rossiya.
Eng ko`p boksit (Al) qazib oladigan mamlakat – Avstraliya.
Eng ko`p xrom qazib oladigan mamlakat – JAR.
Eng ko`p marganes qazib oladigan mamlakat – JAR.
Eng ko`p mis qazib oladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p nikel qazib oladigan mamlakat – Kanada.
Eng ko`p temir qazib oladigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p fosforit qazib oladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p kaliy tuzi qazib oladigan mamlakat – Kanada.
Eng katta yoqut koni – Tailandda joylashgan.
Eng katta zumrad koni – Kolumbiyada joylashgan.
Eng katta neft koni – Saydiya Arabistonida joylashgan. Ushbu kon Gavr deb nomlanadi va unda 12 mlrd tonna neft zaxirasi mavjud.
Eng katta selitra koni – Chilida joylashgan.
Eng ko`p neft zaxirasiga ega mamlakat – Saudiya Arabistoni.
Eng ko`p gaz zaxirasiga ega mamlakat – Rossiya.
Eng ko`p elektroenergiya ishlab chiqariladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p avtomobil ishlab chiqariladigan mamlakat – Yaponiya.
Eng ko`p dengiz kemalari ishlab chiqaradigan mamlakat – J.Koreya.
Eng ko`p samolyot ishlab chiqaradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p plastmassa ishlab chiqaradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p oyoqkiyim ishlab chiqaradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p po`lat erituvchi mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p yog`och tayyorlaydigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p ip-gazlama ishlab chiqariladigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p qog`oz ishlab chiqariladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p oltingugurt ishlab chiqariladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p atir ishlab chiqaradigan mamlakat – Fransiya.
Eng ko`p sulfat kislotasi ishlab chiqariladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p mineral o`g`itlar ishlab chiqariladigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p g`alla yetishtiradigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p sholi yetishtiradigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p kartoshka yetishtiradigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p kungaboqar yetishtiradigan mamlakat – Rossiya.
Eng ko`p makkajo`xori yetishtiradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p shakarqamish yetishtiradigan mamlakat – Braziliya.
Eng ko`p qandlavlagi yetishtiradigan mamlakat – Ukraina.
Eng ko`p javdari yetishtiradigan mamlakat – Rossiya.
Eng ko`p arpa yetishtiradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p raps yetishtiradigan mamlakat – Hindiston.
Eng ko`p sorgo yetishtiradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p yeryong`oq yetishtiradigan mamlakat – Hindiston.
Eng ko`p pomidor yetishtiradigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p piyoz yetishtiradigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p uzum yetishtiradigan mamlakat – Italiya.
Eng ko`p apelsin yetishtiradigan mamlakat – Ispaniya.
Eng ko`p limon yetishtiradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p mandarin yetishtiradigan mamlakat – Yaponiya.
Eng ko`p banan yetishtiradigan mamlakat – Hindiston.
Eng ko`p xurmo yetishtiradigan mamlakat – Iroq.
Eng ko`p palma yetishtiradigan mamlakat – Malayziya.
Eng ko`p zaytun yetishtiradigan mamlakat – Italiya.
Eng ko`p soya yetishtiradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p choy yetishtiradigan mamlakat – Hindiston.
Eng ko`p kofe yetishtiradigan mamlakat – Braziliya.
Eng ko`p kakao yetishtiradigan mamlakat – Kot-d Ivuar.
Eng ko`p paxta yetishtiradigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p pilla yetishtiradigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p zig`ir yetishtiradigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p jut-kanop yetishtiradigan mamlakat – Bangladesh.
Eng ko`p tabiiy kauchuk yetishtiradigan mamlakat – Malayziya.
Eng ko`p gul yetishtiradigan mamlakat – Niderlandiya.
Eng ko`p tamaki yetishtiradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p baliq ovlanadigan mamlakat – Yaponiya.
Eng ko`p go`sht yetishtiradigan mamlakat – AQSH.
Eng ko`p jun yetishtiradigan mamlakat – Avstraliya.
Eng ko`p cho`chqa boqiladigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p qoramol boqiladigan mamlakat – Hindiston.
Eng ko`p yilqi boqiladigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p qo`y boqiladigan mamlakat – Xitoy.
Eng ko`p parranda boqiladigan mamlakat – Xitoy.
Eng birinchi temiryo`l qurilgan mamlakat – Buyuk Britaniya.
Eng birinchi metro qurilgan mamlakat – Buyuk Britaniya.
Eng uzun temir yo`llar – AQSHda joylashgan.
Eng uzun avtomobil y`ollari – AQSHda joylashgan.
Eng katta aeroport – Londondagi Xitrou aeroporti.
Eng katta dengiz porti – Rotterdam.
Eng ko`p qo`shnilari mavjud mamlakat – Xitoy. Mamlakatning 15 ta qo`shnisi bor. Ular: Shimoliy Koreya, Rossiya, Mo`g`iliston, Qozog`iston, Qirg`iziston, Tojikiston, Afg`oniston, Pokiston, Hindiston, Nepal, Butan, Myanma, Laos, Vetnam va Makao.
Eng uzun chegara – AQSH bilan Kanada orasidagi chegara. Alyaska chegaralarini qo`shmay hisoblaganda ham 6416 km ni tashkil etadi. Chili bilan Argentina o`rtasidagi chegara ham shunday sharafga munosib bo`ladigan mamlakatlar hisoblanadi – ikkovining o`rtasidagi chegara 5255 km gacha cho`zilgan.
Eng qisqa chegara – Rim shahri bilan Vatikan davlati o`rtasida o`rnatilgan shartli chegaradir. Uning uzunligi bor-yo`g`i 4,07 km ga yetadi, xolos.
Eng serqatnov chegara – AQSH bilan Meksika o`rtasidagi chegara hisoblanadi. 3110 km ga cho`zilgan bu chegarani bir yilda 500 mln tagacha odam kesib o`tadi.
Eng ko`p zilzila – Yaponiyada kuzatiladi.
Eng kimyolashgan mamlakat – Germaniya.
Eng ko`p chuchuklashtirilgan suv iste`mol qiluvchi mamlakat – Quvayt.
Eng ko`p qishloqlari mavjud mamlakat – Xitoy. Mamlakatda 700 mingdan ortiq qishloq bor.
Eng kichik armiya – San-Marino davlatiga tegishli bo`lib, 11 kishidan iborat.
Eng qisqa madhiyaga – Yaponiya egalik qiladi.
Eng uzun madhiya – Gretsiyaga tegishli.
Eng ko`p kinofilmlar ishlab chiqaradigan mamlakat – Hindiston. Yiliga 750 ta.
Eng issiq poytaxt shahar – Tripoli.
Eng sovuq poytaxt shahar – Ulan-Bator.
Eng shimoliy poytaxt shahar – Reykyavik.
Eng janubiy poytaxt shahar – Vellington.
Eng ko`p millioner shahar – Xitoyda joylashgan. Jami 35 ta.
Eng katta shahar – Tokio, 31 mln kishi.
Eng balandda joylashgan poytaxt shahar – Sukre. Boliviya poytaxti.
Eng ozoda shahar – Kalgri. Kanadada joylashgan.
Eng birinchi millioner shahar – Rim.
