1-dekabr

0⃣1⃣-dekabr, Seshanba. Yilning 336-kuni. Yil oxiriga 30 kun qoldi

HODISALAR
● 800-yil — Buyuk Karl Vatikanda Papa Leo III ga qarshi ayblovlarni sud qildi.

● 1420-yil — Angliyalik Genrix V Parijga kirdi.

● 1577-yil — Frensis Uolsingem ritsar.

● 1640-yil — Iberiya ittifoqining tugashi: Portugaliya Portugaliya qiroli Joau IV ni tan oldi, Portugaliya va Ispaniya tojlarining 59 yillik shaxsiy ittifoqi va Filippin sulolasi hukmronligi tugadi.

● 1662-yil — Diarist Jon Evelin Londonning Sent-Jeyms bog’idagi muzlagan ko’lda konkida uchishini qayd etdi, uni Charlz II va malika Ketrin tomosha qilishdi.

● 1768-yil — Fredensborg sobiq qul kemasi Norvegiyaning Tromoyya shahriga g’arq bo’ldi.

● 1821-yil — Xose Nunez de Kaseres Ispaniya Dominikan Respublikasi mustaqilligini qo’lga kiritdi va uni yangi hudud sifatida Ispaniyaning Gaiti Respublikasi deb nomladi.

● 1822-yil — Pyotr I Braziliya imperatori tojiga sazovor bo’ldi.

● 1824-yil — Amerika Qo’shma Shtatlarida prezidentlik saylovi: Saylovda biron bir nomzod saylovchilar kollejining umumiy ovozining ko’pchiligini ololmagani uchun, Amerika Qo’shma Shtatlari Vakillar Palatasiga g’olibni AQSh Konstitutsiyasining o’n ikkinchi tuzatmasiga muvofiq belgilash vazifasi topshirildi.

● 1828-yil — argentinalik general Xuan Lavalle gubernator Manuel Dorregoga qarshi to’ntarish qilib, dekabristlar inqilobini boshladi.

● 1834-yil — 1833 yilgi qullikni bekor qilish to’g’risidagi qonunga binoan Keyp Koloniyasida qullik bekor qilindi.

● 1862-yil — Prezident Avraam Linkoln o’zining Ittifoq shtatida qilgan murojaatida, ozodlik e’lonida o’n hafta oldin buyurilgan qullikni tugatish zarurligini yana bir bor ta’kidladi.

● 1865-yil — AQSh janubidagi tarixiy qora tanli birinchi universitet bo’lgan Shou universiteti Shimoliy Karolina shtatining Rali shahrida tashkil topdi.

● 1913-yil — Buenos-Ayres metrosi, Janubiy yarim sharda va Lotin Amerikasida birinchi er osti temir yo’l tizimi ish boshladi.

● 1913-yil — Ford Motor Company birinchi harakatlanuvchi konveyerni taqdim etdi.

● 1913-yil — Birinchi Bolqon urushidan keyin Turkiyadan o’zini o’zi boshqarish huquqini qo’lga kiritgan Krit Gretsiyaga qo’shib olindi.

● 1918-yil — Transilvaniya Bessarabiya (27 mart) va Bukovina (28 noyabr) tarkibiga kirgandan so’ng Ruminiya bilan birlashdi va shu bilan Buyuk Ittifoqni tuzdi.

● 1918-yil — Islandiya suveren davlatga aylandi, ammo Daniya qirolligining bir qismi bo’lib qoldi.

● 1918-yil — serblar, xorvatlar va slovenlar qirolligi (keyinchalik Yugoslaviya qirolligi nomi bilan tanilgan) e’lon qilindi.

● 1919-yil — Ledi Astor Buyuk Britaniyaning jamoatlar palatasida o’z o’rnini egallagan birinchi ayol parlament a’zosi bo’ldi. (U 28-noyabr kuni ushbu lavozimga saylangan edi.)

● 1924-yil — Milliy Xokkey Ligasining AQShdagi birinchi franshizasi, Boston Bruins, ligadagi birinchi o’yinini hali ham mavjud bo’lgan Boston Arena yopiq xokkey inshootida uyda o’tkazdi.

● 1934-yil — Sovet Ittifoqida siyosiy byuro a’zosi Sergey Kirov o’ldirildi. Stalin bu voqeani Buyuk tozalashni boshlash uchun bahona sifatida ishlatadi.

● 1941-yil — Ikkinchi jahon urushi: Yaponiya imperatori Xirohito Qo’shma Shtatlarga qarshi urush boshlash uchun yakuniy tasdiqni berdi.

● 1941-yil — Ikkinchi jahon urushi: Fiorello La Gvardiya, Nyu-York meri va Fuqarolik mudofaasi boshqarmasi direktori, Fuqarolik havo patrulini tuzib, 9-sonli ma’muriy buyruqni imzoladi.

● 1952-yil — Nyu-York Daily News-da Kristin Yorgensenning xabarlari, birinchi navbatda, jinsni almashtirish operatsiyasi.

● 1955-yil — Amerika fuqarolik huquqlari harakati: Alabama shtatidagi Montgomeri shahrida tikuvchi Roza Parks avtobusdagi o’rindig’ini oq tanli kishiga berishni rad etdi va shaharning irqiy segregatsiya qonunlarini buzgani uchun hibsga olindi, bu voqea o’sha shahar avtobusini boykot qilishga olib keldi.

● 1958-yil — Markaziy Afrika Respublikasi Frantsiya ittifoqi tarkibida o’zini o’zi boshqarish huquqiga ega bo’ldi.

● 1958-yil — Chikagodagi «Bizning farishtalar xonimimiz» maktabida yuz bergan yong’inda 92 bola va uchta rohiba halok bo’ldi.

● 1959-yil — Sovuq urush: Antarktidani ilmiy qo’riqxona sifatida ajratib qo’ygan va qit’adagi harbiy faoliyatni taqiqlovchi Antarktika shartnomasi imzolangan kun.

● 1964-yil — Vetnam urushi: AQSh prezidenti Lindon B. Jonson va uning yuqori lavozimli maslahatchilari Shimoliy Vetnamni bombardimon qilish rejalarini muhokama qilish uchun uchrashdilar.

● 1969-yil — Vetnam urushi: Ikkinchi Jahon Urushidan beri Qo’shma Shtatlarda birinchi loyiha lotereyasi o’tkazildi.

● 1971-yil — Kambodja fuqarolar urushi: Kxmer Ruj isyonchilari Kambodja hukumati pozitsiyalariga qarshi hujumlarni kuchaytirib, Kompong Thmar va Ba Ray yaqinidagi chekinishga majbur qilishdi.

● 1973-yil — Papua-Yangi Gvineya Avstraliyadan o’zini o’zi boshqarish huquqiga ega bo’ldi.

● 1974-yil — TWA Flight 514, Boeing 727, Dulles xalqaro aeroportining shimoli-g’arbiy qismida qulab tushdi va bortdagi 92 kishining barchasi halok bo’ldi.

● 1974-yil — Northwest Airlines aviakompaniyasining 6231-reysi, boshqa Boeing 727, Jon Kennedi xalqaro aeroportining shimoli-g’arbida qulab tushdi.

● 1981-yil — Inex-Adria Aviopromet reysi 1308, McDonnell Douglas MD-80 samolyoti Korsikada qulab tushdi va bortdagi 180 kishi halok bo’ldi.

● 1984-yil — NASA boshqariladigan zarbalar namoyishini o’tkazdi, unda aviahalokat halokatlarni saqlab qolish qobiliyatini yaxshilashga yordam beradigan texnologiyalarni sinab ko’rish va ma’lumotlar yig’ish maqsadida atayin halokatga uchradi.

● 1988-yil — Butunjahon OITSga qarshi kurash kuni BMTga a’zo davlatlar tomonidan e’lon qilindi.

● 1989-yil — Filippinda to’ntarish tashabbusi: O’ng qanotli harbiy isyonchi Qurolli Kuchlar Harakati Harakati Filippin Prezidenti Korazon Akvinoni muvaffaqiyatsiz qonli to’ntarish natijasida hokimiyatdan chetlatishga urinmoqda.

● 1989-yil — Sovuq urush: Sharqiy Germaniya parlamenti Kommunistik partiyaga davlatda etakchi rolni beradigan konstitutsiyaviy qoidani bekor qildi.

● 1990-yil — Birlashgan Qirollik va Frantsiyadan boshlangan kanalli tunnel uchastkalari dengiz tubi ostidan 40 metr masofada joylashgan.

● 1991-yil — Sovuq urush: Ukraina saylovchilari Sovet Ittifoqidan mustaqillik uchun o’tkazilgan referendumni ko’pchilik ma’qullashdi.

● 1997-yil — Hindistonning Bihar shtatida Ranvir Sena CPI (ML) partiyasi birligining tayanchi Lakshmanpur-Bathega hujum qildi va 63 pastki kastani o’ldirdi.

● 1997-yil — Kentukki shtatining Vest-Padukadagi Xit o’rta maktabida otishma

● 2000-yil — Visente Foks Kuesada Meksika prezidenti lavozimiga kirishgan va Meksika tarixidagi erkin va demokratik saylovlardan so’ng ijro etuvchi federal hokimiyatni qarama-qarshi siyosiy partiyaga birinchi marta tinch yo’l bilan topshirgan.

● 2019-yil — birinchi ma’lum bo’lgan COVID-19 kasalligi paydo bo’ldi.

TAVALLUDLAR
● 624-yil — Hasan ibn Ali, ikkinchi shia imomi (vafoti 670).

● 1081-yil — Lui VI, Frantsiya qiroli (1137-yilda vafot etgan).

● 1083-yil — Anna Komnene, Vizantiya shifokori va olimi (vafoti 1153).

● 1415-yil — Yan Dlyugosh, polshalik tarixchi (1480 yil vafot etgan).

● 1438-yil — Pyotr II, Burbon gersogi, Karl I o’g’li (1503 yil vafot etgan).

● 1443-yil — Frantsiyaning Magdalena, frantsuz malikasi (1495 yil vafot etgan).

● 1488-yil — Nassau-Dillenburgdagi Elisabet, Ved grafinyasi, nemis zodagonlari (1559-yilda vafot etgan).

● 1521-yil — Takeda Shingen, yapon daymi (1573-yilda vafot etgan).

● 1525 — Tadeash Hajek, chexiyalik shifokor va astronom (1600-yilda vafot etgan).

● 1561 yil — Brunsvik-Volfenbutteldan Sofi Xedvig, Pomeraniya-Volgastning gersoginya sherigi (1631 yil vafot etgan).

● 1580 yil — Nikolas-Klod Fabri de Peires, frantsuz astronomi va tarixchisi (1637 yil vafot etgan).

● 1690 yil — Filipp York, Xardvikning birinchi grafligi, ingliz huquqshunosi va siyosatchisi, Buyuk Britaniyaning lord kansleri (1764 yilda vafot etgan).

● 1709 — Frants Xaver Rixter, chexiyalik bastakor, skripkachi va dirijyor (1789-yilda vafot etgan).

● 1716 — Etienne Moris Falconet, frantsuz haykaltaroshi (1791 yil vafot etgan).

● 1743 — Martin Geynrix Klaprot, nemis kimyogari va akademik (1817 yil vafot etgan).

● 1761 — Mari Tussod, frantsuz-ingliz haykaltaroshi, Madam Tussod mumi muzeyiga asos solgan (1850 yilda vafot etgan).

● 1792 — Nikolay Lobachevskiy, rus matematikasi va geometri (1856-yilda vafot etgan).

● 1805 — 9-Dalay Lama, Tibet buddistlarining ruhiy etakchisi (1815 yil vafot etgan).

● 1844 — Daniyalik Aleksandra (1925 yil vafot etgan)

● 1846 yil — Ledi Saydav, birma rohib va ​​faylasufi (1923 yil vafot etgan).

● 1847 — Julia A. Mur, amerikalik shoir (1920 yilda vafot etgan).

● 1855 — Jon Evans, ingliz-avstraliyalik siyosatchi, Tasmaniyaning 21-bosh vaziri (1943 yil vafot etgan).

● 1869 — Eligiusz Niewiadomski, polshalik rassom va tanqidchi (1923 yil vafot etgan).

● 1871 — Archie MacLaren, ingliz kriketchisi (1944 yil vafot etgan).

● 1871 — Jorj Xovard Uilyams, amerikalik siyosatchi va advokat, Missuri shtatidan AQSh senatori (1963 yil vafot etgan).

● 1883 — Genri Kadberi, amerikalik tarixchi, olim va akademik (1974 yil vafot etgan).

● 1884 — Karl Shmidt-Rottluff, nemis rassomi va etcher (1976 yilda vafot etgan).

● 1886 — Reks Stout, amerikalik detektiv roman yozuvchisi (1975 yil vafot etgan).

● 1886 — Chju De, xitoylik general va siyosatchi, Xitoy Xalq Respublikasi Raisining 1-o’rinbosari (1976 yil vafot etgan).

● 1894 — Afranio Pompilyo Gastos do Amaral, braziliyalik herpetolog (1982 yil vafot etgan).

● 1895 — Genri Uilyamson, ingliz dehqoni, askar va muallif (1977 yilda vafot etgan).

● 1896 — Georgi Jukov, rus generali va siyosatchisi, Sovet Ittifoqining 2-mudofaa vaziri (1974 yil vafot etgan).

● 1898 — Styuart Garson, kanadalik huquqshunos va siyosatchi, Manitobaning 12-bosh vaziri (1977 yil vafot etgan).

● 1898 — Kiril Ritchard, avstraliyalik amerikalik aktyor va qo’shiqchi (1977 yil vafot etgan).

● 1900 — Karna Mariya Birmingem, avstraliyalik rassom, rassom va bosmaxona ishlab chiqaruvchisi (1987 yil vafot etgan).

● 1901 — Ilona Feher, vengriyalik-isroillik skripkachi va o’qituvchi (1988 yil vafot etgan).

● 1903 — Nikolay Voznesenskiy, Sovet iqtisodiy rejalashtiruvchisi, Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasi Markaziy qo’mitasi Siyosiy byurosi a’zosi (1950 yilda vafot etgan).

● 1905 yil — Aleks Uilson, kanadalik sprinter va murabbiy (1994 yil vafot etgan).

● 1910 — Alicia Markova, ingliz balerinasi va xoreograf (2004 yil vafot etgan).

● 1911 — Uolter Alston, amerikalik beysbolchi va menejer (1984 yil vafot etgan).

● 1911 — Kalvin Griffit, kanadalik amerikalik ishbilarmon (1999 yil vafot etgan).

● 1912 — Minoru Yamasaki, amerikalik me’mor, Jahon Savdo Markazini loyihalashtirgan (1986 yil vafot etgan).

● 1913 — Meri Martin, amerikalik aktrisa va qo’shiqchi (1990 yil vafot etgan).

● 1916 — Van Li, xitoylik o’qituvchi va siyosatchi, Xitoy Xalq Respublikasi Bosh vazirining 4-o’rinbosari (2015 yil vafot etgan).

● 1917 — Tomas Xeyvord, amerikalik tenor va aktyor (1995 yil vafot etgan).

● 1917 — Marti Marion, amerikalik beysbolchi va menejer (2011 yil vafot etgan).

● 1920 yil — Butrus Baptist Tadamaro Ishigami, yapon ruhoniysi, Naxaning 1-yepiskopi (2014 y. Vafot etgan).

● 1921 yil — Vernon Makgareti, amerikalik serjant, «Faxriy medal» sohibi (2013-yilda vafot etgan).

● 1922 — Vsevolod Bobrov, rossiyalik xokkeychi, futbolchi va menejer (1979 yil vafot etgan).

● 1923 — Dik Shou, amerikalik aktyor (1987 yil vafot etgan).

● 1923 — Stansfild Tyorner, amerikalik admiral va akademik, Markaziy razvedkaning 12-direktori (2018 y. Vafot etgan).

● 1924 — Masao Xoriba, yaponiyalik tadbirkor, Horiba kompaniyasiga asos solgan (2015 y. Vafot etgan).

● 1925 — Martin Rodbell, amerikalik biokimyogar va endokrinolog, Nobel mukofoti sovrindori (1998 yil vafot etgan).

● 1926 — ona Antoniya, amerikalik-meksikalik rohib va ​​faol (2013-yilda vafot etgan).

● 1926 — Allin Enn Makleri, kanadalik amerikalik aktrisa, qo’shiqchi va raqqosa (vafot 2018).

● 1926 — Keyt Mishel, avstraliyalik aktyor (2015 yil vafot etgan).

● 1926 — Kolin Tennant, 3-baron Glenkonner, Shotlandiyalik ishbilarmon (2010-yilda vafot etgan).

● 1927 yil — Mishelin Bernardini, frantsuz raqqosasi va modeli

● 1928 — Emily McLaughlin, amerikalik aktrisa (1991 yil vafot etgan).

● 1928 — Malachi Taxt, amerikalik aktyor (2013 y. Vafot etgan).

● 1929 — Devid Doyl, amerikalik aktyor (1997 yil vafot etgan).

● 1930 — Mari Bashir, avstraliyalik psixiatr, akademik va siyosatchi, Yangi Janubiy Uelsning 37-gubernatori

● 1930 — Yoaxim Xofmann, nemis tarixchisi va muallif (2002 yil vafot etgan).

● 1931 — Jimmi Liyon, amerikalik saksofonchi (1986 yil vafot etgan).

● 1931 — Jim Nesbitt, amerikalik qo’shiq muallifi va gitara ustasi (2007 yilda vafot etgan).

● 1931 — Jorj Maksvell Richards, Trinidadiyalik siyosatchi, Trinidad va Tobagoning 4-prezidenti (2018 yil vafot etgan).

● 1933 — Lou Rols, amerikalik qo’shiq muallifi, prodyuser va aktyor (2006 yilda vafot etgan).

● 1933 — Violette Verdy, frantsuz balerinasi (2016 yil vafot etgan).

● 1934 yil — Billi Pol, amerikalik ruhiy qo’shiqchi (2016 yil vafot etgan).

● 1935 yil — Vudi Allen, amerikalik aktyor, rejissyor va ssenariy muallifi

● 1935 yil — Sola Syerra, chililik inson huquqlari faoli (1999 yil vafot etgan).

● 1936 — Igor Rodionov, rossiyalik general va siyosatchi, 3-Rossiya mudofaa vaziri (2014-yilda vafot etgan).

● 1937 — Muriel Kosta-Greenspon, amerikalik soprano va aktrisa (2005 yil vafot etgan).

● 1937 — Gordon Kros, ingliz bastakori va akademik

● 1937-yil — Vaira Vye-Frayberga, latviyalik psixolog va siyosatchi, Latviyaning 6-prezidenti

● 1938-yil — Sendi Nelson, amerikalik rok-n-barabanchi

● 1939-yil — Li Trevino, amerikalik golfchi va sport ustasi

● 1940 — Mayk Denness, shotland-ingliz kriketchi va hakam (2013 y. Vafot etgan).

● 1940 — Richard Pryor, amerikalik komik aktyor, aktyor, prodyuser va ssenariy muallifi (2005 yil vafot etgan).

● 1940 — Tasso Uayld, nemis futbolchisi

● 1940 — Jerri Louson, amerikalik elektron muhandis va ixtirochi (2011 yil vafot etgan).

● 1942 — Muhammad Kamel Amr, misrlik siyosatchi, Misr tashqi ishlar vaziri

● 1942 — Jon Krouli, amerikalik yozuvchi va akademik

● 1942 — Ross Edvards, avstraliyalik kriketchi

● 1943 — Kenni Mur, amerikalik yuguruvchi va jurnalist

● 1944 — Erik Blyum, amerikalik qo’shiq muallifi va gitarachi

● 1944 — Jon Densmor, amerikalik barabanchi va qo’shiq muallifi

● 1944 yil — Maykl Xeygi, amerikalik general

● 1944 — Tahar Ben Jelloun, marokashlik yozuvchi va shoir

● 1945 — Bette Midler, amerikalik qo’shiq muallifi, aktrisa va prodyuser

● 1946 — Jonatan Kats, amerikalik komik aktyor va aktyor

● 1946 — Kemal Kurspahich, bosniyalik jurnalist va muallif

● 1946 yil — Gilbert O’Sallivan, irlandiyalik qo’shiq muallifi va pianinochi

● 1947 — Alen Bashung, fransiyalik qo’shiq muallifi va aktyori (2009 yil vafot etgan).

● 1947 — Bob Fulton, ingliz-avstraliyalik regbi ligasi o’yinchisi, murabbiy va sport ustasi

● 1948 — Jorj Foster, amerikalik beysbolchi va radio xost

● 1948-yil — Sarfraz Navoz, pokistonlik kriketchi va siyosatchi

● 1948 — Jon Roskelley, amerikalik alpinist va muallif

● 1948 yil — Nil Uornok, ingliz futbolchisi va menejeri

● 1948 — N. T. Rayt, ingliz episkopi va olimi

● 1948 — Patrik Ibrohim Yakova, nigeriyalik davlat xizmatchisi va siyosatchi, Kaduna shtati gubernatori (2012 y. Vafot etgan).

● 1949 yil — Jan Bret, amerikalik yozuvchi va rassom

● 1949 — Pablo Eskobar, kolumbiyalik narkobaron va narkoterrorist (1993 yil vafot etgan).

● 1949 yil — Sebastian Piñera, chililik ishbilarmon va siyosatchi, Chilining 35-prezidenti

● 1950 yil — Manju Bansal, hind biologi va akademik

● 1950 yil — Ross Xannaford, avstraliyalik qo’shiq muallifi va gitara ustasi (2016 yilda vafot etgan).

● 1950 yil — Gari Panter, amerikalik rassom va rassom

● 1950 yil — Filippos Petsalnikos, yunon advokati va siyosatchisi, Yunoniston Adliya vaziri

● 1950 yil — Richard Keyt, amerikalik aktyor va barabanchi

● 1951 — Obba Babatundé, amerikalik aktyor, rejissyor va prodyuser

● 1951 — Dag Myulrey, Avstraliya radiosi va televideniesi boshlovchisi

● 1951 — Jako Pastorius, amerikalik bas-pleyer, qo’shiq muallifi va prodyuser (1987 yil vafot etgan).

● 1951 yil — Treat Uilyams, amerikalik aktyor

● 1952 — Stiven Poliakoff, ingliz rejissyori, prodyuser va dramaturg

● 1954 — Alan Dedikoat, ingliz jurnalisti

●1954 yil — Judit Xakitt, ingliz kimyogari va muhandisi

● 1954 — Fransua Van der Elst, belgiyalik futbolchi (2017 yil vafot etgan).

● 1955 yil — Veikko Aaltonen, fin aktyori, rejissyor va ssenariy muallifi

● 1955 — Veronika Forqué, ispan aktrisasi

● 1955 — Pat Spillane, irlandiyalik futbolchi va sport ustasi

● 1955 yil — Karen Tumulti, amerikalik jurnalist

● 1955 yil — Udit Narayan, hind ijrochisi

● 1956 yil — Jyuli Kruz, amerikalik qo’shiq muallifi, musiqachi va aktrisa

● 1957 yil — Kris Polsha, amerikalik gitarachi va qo’shiq muallifi

● 1957 yil — Vesta Uilyams, amerikalik qo’shiq muallifi va aktrisasi (2011 yil vafot etgan).

● 1958 yil — Xaver Agirre, meksikalik futbolchi va menejer

● 1958 yil — Kendas Bushnel, amerikalik jurnalist va muallif

● 1958 yil — Alberto Kova, italiyalik yuguruvchi

● 1958 yil — Gari Piters, amerikalik leytenant va siyosatchi

● 1959 yil — Billi Childish, ingliz qo’shiq muallifi, gitarachi va rassom

● 1959 yil — Uolli Lyuis, avstraliyalik regbi ligasi o’yinchisi, murabbiy va sport ustasi

● 1960 yil — Kerol Alt, amerikalik model va aktrisa

● 1960 yil — Shirin M. Ray, hind-ingliz siyosatshunosi va akademik

● 1960 yil — Jeyn Tyorner, avstraliyalik aktrisa va prodyuser

● 1961 yil — Raymond E. Goldshteyn, amerikalik biofizik va akademik

● 1962 yil — Silvi Deygl, kanadalik tezkor uchish

● 1962 yil — Pamela Makgi, amerikalik basketbolchi va murabbiy

● 1963 yil — Marko Greko, braziliyalik poyga avtomobili haydovchisi

● 1963-yil — Natali Lambert, kanadalik tezkor uchuvchi

● 1963 yil — Arjuna Ranatunga, shri-lankalik kriketchi va siyosatchi

● 1964 yil — Salvatore Shillaci, italiyalik futbolchi

● 1964 yil — Jo Uolton, uelslik-kanadalik muallif va shoir

● 1965 yil — Genri Xoniball, Janubiy Afrikaning regbi o’yinchisi

● 1965 yil — Magnifico, sloveniyalik qo’shiqchi

● 1966 yil — Endryu Adamson, Yangi Zelandiya rejissyori, prodyuseri va ssenariy muallifi

● 1966 yil — Ketrin LaNasa, amerikalik aktrisa, balet raqqosi va xoreograf

● 1966 yil — Larri Uoker, kanadalik beysbolchi va murabbiy

● 1967 yil — Nestor Karbonell, amerikalik aktyor

● 1968 yil — Jastin Chadvik, ingliz aktyori va rejissyori

● 1968 yil — Sara Fitsjerald, avstraliyalik qovoqchi

● 1968 yil — Anders Xolmertz, shved suzuvchisi

● 1969 yil — Richard Karrier, amerikalik muallif va blogger

● 1970 yil — Jonathan Coulton, amerikalik qo’shiq muallifi va gitarachi

● 1970 yil — Sara Silverman, amerikalik komik aktyor, aktrisa va qo’shiqchi

● 1970 yil — Tisha Uoller, amerikalik balandlikka sakrash va o’qituvchi

● 1971 yil — Emili Mortimer, ingliz aktrisasi

● 1971 yil — Kristian Peskatori, italiyalik poyga haydovchisi

● 1971 yil — Mika Poxyola, fin-amerikalik pianinochi va bastakor

● 1971 yil — Jon Shlimm, amerikalik yozuvchi va o’qituvchi

● 1972 yil — Stanton Barret, amerikalik poyga haydovchisi va kaskadyor

● 1972 yil — Bart Millard, amerikalik qo’shiq muallifi

● 1973 yil — Stiv Gibb, amerikalik qo’shiq muallifi va gitara chaluvchisi

● 1974 yil — Kostinya, portugaliyalik futbolchi va menejer

● 1975 yil — Mett Fraksiyon, amerikalik muallif

● 1975 yil — Ishayo «Ikey» Ouens, amerikalik klaviatura pleyeri va prodyuseri (2014-yilda vafot etgan).

● 1975 yil — Farax Shoh, pokistonlik aktrisa va mezbon

● 1975 yil — Tomas Schi, norvegiyalik poyga avtomobili haydovchisi va sport ustasi

● 1975 yil — Sofiya Skou, daniyalik suzuvchi

● 1976 yil — Brentli Xeylbron, amerikalik aktyor va musiqachi

● 1976 yil — Tomash Adamek, polshalik bokschi

● 1976 yil — Laura Ling, amerikalik jurnalist va muallif

● 1976 yil — Evangelos Sklavos, yunon basketbolchisi

● 1977 yil — Bred Delson, amerikalik gitarachi va prodyuser

● 1977 yil — Sofi Gillemin, frantsuz aktrisasi

● 1977 yil — Li MakKenzi, Shotlandiyalik jurnalist

● 1978 yil — Mat Kerni, amerikalik musiqachi

● 1979 yil — Rayan Malone, amerikalik xokkeychi

● 1979 yil — Stefani Braun Trafton, amerikalik disk uloqtiruvchi

● 1980 yil — Muhammad Kaif, hind krikeri va siyosatchi

● 1980 yil — Rojer Peterson, arubalik-gollandiyalik qo’shiq muallifi

● 1980 yil — Muborak Xasan Shami, keniyalik-qatarlik yuguruvchi

● 1981 yil — Park Xyo-shin, janubiy koreyalik qo’shiq muallifi va aktyori

● 1981 yil — Lyuk Makfarlin, avstraliyalik futbolchi

● 1981 yil — Men Viravanni yaratdim, indoneziyalik futbolchi

● 1982 yil — Riz Ahmed, ingliz aktyori va reper

● 1982 yil — Lloyd Doyli, ingliz futbolchisi

● 1982 yil — Kristos Kalantzis, yunon futbolchisi

● 1982 yil — Kristos Melissis, yunon futbolchisi

● 1985 yil — Jon Koulin, amerikalik figurali uchish (2019 y.)

● 1985-yil — Janelle Mona, amerikalik qo’shiq muallifi va prodyuseri

● 1985-yil — Chanel Preston, amerikalik porno aktrisa va rejissyor

● 1985-yil — Emiliano Viviano, italiyalik futbolchi

● 1987-yil — Saymon Dokkins, ingliz futbolchisi

● 1987-yil — Tabari Genri, Virgin Islander sprinter

● 1987-yil — Bret Uilyams, ingliz futbolchisi

● 1988-yil — Zoë Kravitz, amerikalik aktrisa, qo’shiqchi va model

● 1988-yil — Dan Mavraides, yunon-amerikalik basketbolchi

● 1988-yil — Tayler Jozef, amerikalik musiqachi va qo’shiqchi

● 1989-yil — Sotelúm, meksikalik karnaychi, bastakor va prodyuser

● 1991-yil — Xilda Melander, shved tennischisi

● 1991-yil — Sun Yang, xitoylik suzuvchi

● 1991-yil — Noel Acciari, amerikalik xokkeychi

● 1992-yil — Masaxudu Alxassan, ganalik futbolchi

● 1992-yil — Xaver Baez, Puerto-Riko beysbolchisi

● 1992-yil — Linos Xrizikopulos, yunon basketbolchisi

● 1992-yil — Marko van Ginkel, gollandiyalik futbolchi

● 1993-yil — Reena Parnat, estoniyalik kamonchi

● 1994-yil — Seedy Njie, ingliz futbolchisi

● 1995-yil — Agnė Čepelytė, litvalik tennischi

● 1995-yil — Jenna Fayf, Shotlandiyalik futbolchi.

● 1995-yil — Jeyms Uilson, ingliz futbolchisi

● 1997-yil — Sada Uilyams, Barbadiyalik sprinter.

● 1998-yil — Shimona Nelson, yamaykalik netballer

VAFOT ETGANLAR
●217-yil — Yahuda XaNasi, ‘Nasi’, Rabbi va Mishnah muharriri (135-yilda tug’ilgan).

● 660-yil — Eligius, frankiyalik episkop va avliyo (588 yilda tug’ilgan)

● 948-yil — Gao Conghui, Xitoy gubernatori va shahzodasi (891 yilda tug’ilgan).

● 969-yil — Fujiwara no Morotada, yapon davlat arbobi (920 yilda tug’ilgan).

● 1018-yil — Merseburgning Tietmarisi, nemis episkopi (975 yilda tug’ilgan).

● 1135-yil — Genri I, Angliya qiroli (1068 yilda tug’ilgan).

● 1241-yil — Angliyalik Izabella, Muqaddas Rim imperatori (1214 yilda tug’ilgan).

● 1255-yil — Olamutdan Muhammad III, Nizoriy Ismoiliy Imom.

● 1335-yil — Abu Said Bahodirxon, mo’g’ullar Ilxonligi hukmdori (1305 yilda tug’ilgan).

● 1374 — Magnus Erikson, Shvetsiya qiroli (1316 yilda tug’ilgan).

● 1433 — Go-Komatsu, Yaponiya imperatori (1377 yilda tug’ilgan).

● 1455 — Lorenzo Ghiberti, italiyalik zargar va haykaltarosh (1378 yilda tug’ilgan).

● 1521 — Leo X, katolik cherkovi papasi (1475 yilda tug’ilgan).

● 1530 yil — Avstriya Margareti, Savoy gersoginyasi (1480 yilda tug’ilgan).

● 1580 — Jovanni Morone, italiyalik kardinal (1509 yilda tug’ilgan).

● 1581 — Aleksandr Briant, ingliz rim-katolik ruhoniysi, shahid va avliyo (1556 y. Tug’ilgan)

● 1581 — Edmund chempioni, ingliz rim-katolik ruhoniysi, shahid va avliyo (1540 yilda tug’ilgan).

● 1581 — Ralf Shervin, ingliz katolik ruhoniysi, shahid va avliyo (1550 yilda tug’ilgan).

● 1633 — Izabella Klara Evgeniya, Ispaniya infantasi (1566 yilda tug’ilgan).

● 1640 — Migel de Vaskoncelos, portugaliyalik siyosatchi, Portugaliyaning bosh vaziri (1590 yilda tug’ilgan).

● 1660 — Per d’Hozier, fransuz nasabnomasi tarixchisi va tarixchi (1592 yilda tug’ilgan).

● 1729 — Jakomo F. ​​Maraldi, frantsuz-italiyalik astronom va matematik (1665 yilda tug’ilgan).

● 1750 yil — Johann Gabriel Doppelmayr, nemis matematikasi, astronom va kartograf (1671 yilda tug’ilgan).

● 1755 — Moris Grin, ingliz organisti va bastakori (1696 yilda tug’ilgan).

● 1767 — Genri Erskine, Buchanning 10-grafligi, Shotlandiyalik siyosatchi (1710 yilda tug’ilgan).

● 1825 yil — Aleksandr I, Rossiya imperatori va avtokrat (1777 yilda tug’ilgan).

● 1865 yil — Ibrohim Emanuil Frohlich, shveytsariyalik ruhoniy, shoir va o’qituvchi (1796 yilda tug’ilgan).

● 1866 — Jorj Everest, uelslik geograf va tadqiqotchi (1790 yilda tug’ilgan).

● 1867 — Charlz Grey Dumaloq, ingliz huquqshunosi va siyosatkori (1797 yilda tug’ilgan).

● 1884 — Uilyam Svaynson, ingliz-yangi zelandiyalik huquqshunos va siyosatchi, Yangi Zelandiya toj koloniyasining bosh prokurori (1809 yilda tug’ilgan).

● 1913 — Yuhan Liv, estoniyalik shoir va muallif (1864 yilda tug’ilgan).

● 1914- Alfred Tayer Mahan, amerikalik kapitan va tarixchi (1840 yilda tug’ilgan).

● 1916-yil — Sharl de Fukould, fransuz ruhoniysi va shahid (1858 y.t.).

● 1923-yil — Virginie Loveling, belgiyalik yozuvchi va shoir (1836 yilda tug’ilgan)

● 1928-yil — Xose Eustasio Rivera, kolumbiyalik amerikalik huquqshunos va shoir (1888 yilda tug’ilgan).

● 1933-yil — Pekka Halonen, fin rassomi (1865 yilda tug’ilgan).

● 1934-yil — Sergey Kirov, rus muhandisi va siyosatkori (1886 yilda tug’ilgan).

● 1935-yil yil — Bernxard Shmidt, eston-nemis optikasi, Shmidt kamerasini ixtiro qildi (1879 yilda tug’ilgan).

● 1943-yil — Damrong Rajanubhab, Tailand tarixchisi va o’qituvchisi (1862 yilda tug’ilgan).

● 1947-yil — Aleister Krouli, ingliz sehrgar, shoir va alpinist (1875 yilda tug’ilgan).

● 1947-yil — G. H. Xardi, ingliz matematikasi va nazariyotchisi (1877 yilda tug’ilgan).

● 1950 yil — Ernest Jon Moeran, ingliz pianist va bastakori (1894 yilda tug’ilgan).

● 1954 — Fred Rouz, amerikalik pianinochi, bastakor va noshir (1898 yilda tug’ilgan).

● 1964 — J. B. S. Haldane, ingliz-hind genetik va biolog (1892 y. Tug’ilgan)

● 1964 yil — Charilaos Vasilakos, yunon yuguruvchisi (1877 yilda tug’ilgan).

● 1968 yil — Nikolae Bretan, ruminiyalik opera qo’shiqchisi, bastakor va dirijyor (1887 yilda tug’ilgan).

● 1968 yil — Dario Moreno, turkiyalik qo’shiq muallifi, gitara chaluvchisi va aktyor (1921 yilda tug’ilgan).

● 1973 yil — Devid Ben-Gurion, isroillik siyosatchi, Isroilning 1-bosh vaziri (1886 yilda tug’ilgan).

● 1975 yil — Nelli Foks, amerikalik beysbolchi va murabbiy (1927 yilda tug’ilgan).

● 1975 yil — Ernesto Maserati, italiyalik yengil avtomobil haydovchisi va muhandisi (1898 yilda tug’ilgan).

● 1975 yil — Anna Ruzvelt Xelsted, amerikalik jurnalist (1906 yilda tug’ilgan).

● 1981 yil — Rass Menning, amerikalik muallif va rassom (1929 y. Tug’ilgan)

● 1984 yil — Roelof Frankot, gollandiyalik rassom va fotograf (1911 yilda tug’ilgan).

● 1986 yil — Frank Makkarti, amerikalik general va kino prodyuseri (1912 yilda tug’ilgan).

● 1987 yil — Jeyms Bolduin, amerikalik yozuvchi, shoir va tanqidchi (1924 yilda tug’ilgan).

● 1987 yil — Punch Imlach, kanadalik xokkeychi, murabbiy va menejer (1918 yilda tug’ilgan).

● 1988 yil — J. Vernon Makgi, amerikalik ruhoniy va ilohiyotshunos (1904 yilda tug’ilgan).

● 1989 yil — Alvin Ailey, amerikalik raqqosa va xoreograf (1931 y. T.).

● 1990 yil — Karla Lehmann, kanadalik-ingliz aktrisasi (1917 yilda tug’ilgan).

● 1991 yil — Pat O’Kallagan, irlandiyalik sportchi (1906 yilda tug’ilgan) [18].

● 1991 yil — Jorj Stigler, amerikalik iqtisodchi va akademik, Nobel mukofoti laureati (1911 yilda tug’ilgan).

● 1993 yil — Rey Gillen, amerikalik qo’shiq muallifi (1959 yilda tug’ilgan).

● 1995 yil — Hopper Levett, ingliz kriketchisi (1908 yilda tug’ilgan).

● 1995 yil — Kolin Tapley, Yangi Zelandiya-ingliz aktyori (1907 yilda tug’ilgan).

● 1995 yil — Maksvell R.Turman, amerikalik general (1931 yilda tug’ilgan).

● 1996 yil — Piter Bronfman, kanadalik tadbirkor (1928 yilda tug’ilgan).

● 1997 yil — Mishel Belanjer, kanadalik bankir va tadbirkor (1929 yilda tug’ilgan).

● 1997 yil — Endikot Pibodi, amerikalik leytenant, huquqshunos va siyosatchi, Massachusets shtatining 62-gubernatori (1920 yilda tug’ilgan).

● 2001 yil — Ellis R. Dungan, amerikalik rejissyor va prodyuser (1909 yilda tug’ilgan).

● 2002 yil — Edvard L. Plaj kichik, amerikalik kapitan va muallif (1918 yilda tug’ilgan).

● 2002 yil — Deyv Maknalli, amerikalik beysbolchi (1942 yilda tug’ilgan).

● 2003 yil — Klark Kerr, amerikalik iqtisodchi va akademik (1911 yilda tug’ilgan).

● 2003 yil — Evgenio Monti, italiyalik bobsleder (1928 yilda tug’ilgan).

● 2004 yil — Lippe-Biesterfeld shahzodasi Bernhard (1911 yilda tug’ilgan)

● 2004 yil — Bill Braun, shotland-kanadalik futbolchi (1931 yilda tug’ilgan).

● 2005 yil — Gust Avrakotos, Amerikaning Markaziy razvedka boshqarmasi xodimi (1938 yilda tug’ilgan).

● 2005 yil — Meri Xeyli Bell, ingliz aktrisasi va dramaturg (1911 yilda tug’ilgan).

● 2005 yil — Freeman V. Horner, amerikalik askar, «Faxriy medal» sohibi (1922 y. Tug’ilgan)

● 2006 yil — Klod Jeyd, frantsuz aktrisasi (1948 yilda tug’ilgan).

● 2006 yil — Bryus Trigger, kanadalik arxeolog, antropolog va tarixchi (1937 yilda tug’ilgan).

● 2007 yil — Ken MakGregor, avstraliyalik tennischi va futbolchi (1929 yilda tug’ilgan).

● 2007 yil — Anton Rojers, britaniyalik aktyor (1933 y. T.).

● 2008 yil — Pol Benedikt, amerikalik aktyor (1938 yilda tug’ilgan).

● 2008 yil — Jozef B. Virtlin, amerikalik tadbirkor va diniy etakchi (1917 yilda tug’ilgan).

● 2010 yil — Adriaan Blaauw, gollandiyalik astronom va akademik (1914 yilda tug’ilgan).

● 2010 yil — Xillard Elkins, amerikalik aktyor va prodyuser (1929 yilda tug’ilgan).

● 2011 yil — Krista Vulf, nemis muallifi va tanqidchisi (1929 yilda tug’ilgan).

● 2012 yil — Jovan Belcher, amerikalik futbolchi (1987 yilda tug’ilgan).

● 2012 yil — Artur Chaskalson, janubiy afrikalik huquqshunos va sudya, Janubiy Afrikaning 18-bosh sudyasi (1931 y. T.).

● 2012 yil — Rik Majerus, amerikalik basketbolchi va murabbiy (1948 yilda tug’ilgan).

● 2012 yil — Ed Prays, amerikalik askar, uchuvchi va siyosatchi (1918 yilda tug’ilgan)

● 2013 yil — Richard Coughlan, ingliz barabanchi (1947 yilda tug’ilgan).

● 2013 yil — Stirling Kolgeyt, amerikalik fizik va akademik (1925 yilda tug’ilgan)

● 2013 yil — Edvard Xefron, amerikalik askar (1923 y. Tug’ilgan)

● 2013 yil — Martin Sharp, avstraliyalik karikaturachi va qo’shiq muallifi (1942 yilda tug’ilgan).

● 2014 yil — Mario Abramovich, argentinalik skripkachi va bastakor (1926 yilda tug’ilgan).

● 2014 yil — Dimitrios Trichopoulos, yunon epidemiologi, onkolog va akademik (1938 y.)

● 2014 yil — Rokki Vud, Yangi Zelandiya-avstraliyalik muallif (1959 yilda tug’ilgan).

● 2015 yil — Rob Blokzijl, gollandiyalik fizik va kompyuter olimi (1943 yilda tug’ilgan).

● 2015 yil — Jozef Engelberger, amerikalik fizik va muhandis (1925 yilda tug’ilgan).

● 2015 yil — Jon F. Kurtzke, amerikalik nevrolog va akademik (1926 yilda tug’ilgan).

● 2015 — Jim Loscutoff, amerikalik basketbolchi (1930 y. T.).

● 2015 -yil — Trevor Obst, avstraliyalik futbolchi va murabbiy (1940 yilda tug’ilgan).

● 2018-yil — Vivian Lin, Yangi Zelandiya rassomi (1931 yilda tug’ilgan)

● 2019-yil — Paula Tilbruk, ingliz aktrisasi (1930 yilda tug’ilgan)

Bayramlar
● Sinop kuni jangi (Rossiya)

● Xristianlarning bayram kuni:

• Aleksandr Briant

• Ansanus

• Muborak Bruna Pellesi

● Kastritiyalik

● Muborak Sharl de Fukould

● Edmund chempioni

● Eligius

● Evasius

● Grwst

● Nahum

● Nikolas Ferrar (Yepiskop cherkovi)

● Ralf Shervin

● Bressiyalik Ursitsin

1 dekabr (Sharqiy pravoslav liturgiyasi)

● Damrong Rajanubhab kuni (Tailand)

● Fermerlar kuni tushishi mumkin bo’lgan birinchi kun, 7 dekabr esa eng so’nggi kun; dekabrning birinchi juma kuni nishonlandi. (Gana)

● Yaxshi qo’shnichilik kuni tushishi mumkin bo’lgan birinchi kun, 7 dekabr esa eng so’nggi kun; dekabrning birinchi yakshanbasida nishonlandi. (Turkmaniston)

● Sindxiy madaniyat kuni tushishi mumkin bo’lgan birinchi kun, 7 dekabr esa eng so’nggi kun; dekabrning birinchi yakshanbasida nishonlandi. (Sindhi diasporasi)

● Birinchi Prezident kuni (Qozog’iston)

Ozodlik va demokratiya kuni (Chad)

Buyuk Ittifoq kuni, 1918 yilda Ruminiya bilan Transilvaniya ittifoqini nishonlaydi. (Ruminiya)

● Harbiy bekor qilish kuni (Kosta-Rika)

● Milliy kun (Myanma)

● Respublika kuni (Markaziy Afrika Respublikasi)

● Mustaqillik kunining tiklanishi (Portugaliya)

● Rosa Parks Day (Ogayo va Oregon, AQSh)

● O’z-o’zini boshqarish kuni yoki Fullveldisdagurinn (Islandiya)

● O’qituvchilar kuni (Panama)

● Butunjahon OITSga qarshi kurash kuni va unga tegishli bayramlar:

San’atsiz kun