2021 yil nima yili muchal

Muchal yil hisobi haqida

Muchal 12 hayvon nomi bilan ataladigan yil hisobi bo’lib, qadimda yaponlar, koreyaliklar, mo’g’ullar, xitoylar va turk xalqlari ko’p asrlar davomida shu hisobga amal qilganlar. 12 muchal yili haqida Abu Rayhon Beruniy, Ulug’bek asarlarida ham ma’lumotlar bor.

Muchal kalendari 22-martdan boshlanadi. Yanvar, fevral va 21 martgacha bo’lgan davr oldingi muchal yili hisobiga kiradi.

Odam yoshini muchal yil bilan hisoblaganda hisobga yana hir yil qo’shiladi. Odam yoshi ona qornidaligidan boshlab hisoblanadi.

O’n ikki yillik muchal kalendari quyidagi tartibda hisoblanadi: birinchi yil — sichqon (mush), ikkinchi yil — sigir (baqar), uchinchi yil — yo’lbars (palang), to’rtinchi yil — quyon (xargush), beshinchi yil — baliq (nahang), oltinchi yil — ilon (mor), yettinchi yil — ot (asp), sakkizinchi yil — qo’y (go’sfand), to’qqizincbl yil — maymun (hamduna), o’ninchi yil — tovuq (murg’), o’n birinchi yil — it (sak) va o’n ikkinchi yil — to’ng’iz (ho’k).

Muchal yil oylari osmondagi o’n ikki yulduz turkumi — o’n ikki burj nomi bilan ataladi. Birinchi oy — hamal, ikkinchi oy — savr, uchinchi oy — javzo, to’rtinchi oy — saraton, beshinchi oy — asad, oltinchi oy — sunbula, yettinchi oy — mezon, sakkizinchi oy — aqrab, to’qqizinchi oy — qavs, o’ninchi oy — jaddiy, o’n birinchi oy — dalv va o’n ikkinchi oy — hut.

Muchal va milodiy yillar nisbati

Muchal yili	Milodiy yillar
Sichqon	1936	1948	1960	1972	1984	1996	2008	2020	2032	2044	2056	2068
Sigir	1937	1949	1961	1973	1985	1997	2009	2021	2033	2045	2057	2069
Yo’lbars	1938	1950	1962	1974	1986	1998	2010	2022	2034	2046	2058	2070
Quyon	1939	1951	1963	1975	1987	1999	2011	2023	2035	2047	2059	2071
Baliq	1940	1952	1964	1976	1988	2000	2012	2024	2036	2048	2060	2072
Ilon	1941	1953	1965	1977	1989	2001	2013	2025	2037	2049	2061	2073
Ot	1942	1954	1966	1978	1990	2002	2014	2026	2038	2050	2062	2074
Qo’y	1943	1955	1967	1979	1991	2003	2015	2027	2039	2051	2063	2075
Maymun	1944	1956	1968	1980	1992	2004	2016	2028	2040	2052	2064	2076
Tovuq	1945	1957	1969	1981	1993	2005	2017	2029	2041	2053	2065	2077
It	1946	1958	1970	1982	1994	2006	2018	2030	2042	2054	2066	2078
To’ng’iz	1947	1959	1971	1983	1995	2007	2019	2031	2043	2055	2067	2079

I z o h: Muchal yili — 21-martdan kelgusi yilning 20-martigacha.

BurjlarAlgoritm: Yilning muchalini topish uchun 4 ni ayirib 12 ga bo’linadi. Qoldiqqa qo’shilsa, muchal raqami chiqadi.

T.r	Arabcha atalishi	o’zbekcha atalishi	Burj belgisi	Hozirgi hisobda	O’zbekcha maqollari
1.	Hamal	Qo’y		21-mart — 21-aprel	Hamal kirdi — amal kirdi
2.	Savr	Sigir		22-aprel — 21-may	Savrning sanog’ida qishning yog’ini bor. Savr — ekinga davr
3.	Javzo	Egizak qiz		22-may — 22-iyun	Javzoning yarmida suv tagida arpa pishar
4.	Saraton	Qisqichbaqa		23-iyun — 22-iyul	Saratonda suv qo’y, asadda tek qo’y
5.	Asad	Arslon		23-iyul — 22-avgust	Asad — ekiningni yasat. Asadda oralab ye, sunbulada — saralab
6.	Sunbula	Boshoq		23-avgust — 23-sentabr	Sunbulada suv sovir, mezonda — kun
7.	Mezon	Tarozi		24-sentabr — 22-oktabr	Hamaldan so’ng qish kutma, mezondan so’ng — yoz
8.	Aqrab	Chayon		23-oktabr — 22-noyabr	Aqrab kelar hayqirib, ayozini chaqirib
9.	Qavs	Yoy		23-noyabr — 22-dekabr	Qavsda ekkuncha, qovurmoch qil
10.	Jaddiy	Tog’ echkisi		23-dekabr — 22-yanvar	Jaddiyda yilingni cho’t qil, yangi rejangni but qil
11.	Dalv	Qovg’a		23-yanvar — 21-fevral	Dalv keldi — dehqonga gal keldi
12.	Hut	Baliq		22-fevral — 21-mart	Yaxshi kelsa hut, xurma-xurma sut, Yomon kelsa hut, keragida put

I z o h: Burjlar — Quyoshning osmon qubbasi yo’lida joylashgan yulduz turkumlari. Shamsiy yilning birinchi oyi — Hamal Navro’z bayrami nishonlanadigan bahorgi tengkunlik kunidan boshlanadi. Saratonning boshi — eng uzun kun. Mezonning boshi — kuzgi tengkunlik. Jaddiyning boshi — eng qisqa kunga to’g’ri keladi.