2021 yil nima yili muchal

Muchal yil hisobi haqida


Muchal 12 hayvon nomi bilan ataladigan yil hisobi bo’lib, qadimda yaponlar, koreyaliklar, mo’g’ullar, xitoylar va turk xalqlari ko’p asrlar davomida shu hisobga amal qilganlar. 12 muchal yili haqida Abu Rayhon Beruniy, Ulug’bek asarlarida ham ma’lumotlar bor.

Muchal kalendari 22-martdan boshlanadi. Yanvar, fevral va 21 martgacha bo’lgan davr oldingi muchal yili hisobiga kiradi.

Odam yoshini muchal yil bilan hisoblaganda hisobga yana hir yil qo’shiladi. Odam yoshi ona qornidaligidan boshlab hisoblanadi.

O’n ikki yillik muchal kalendari quyidagi tartibda hisoblanadi: birinchi yil — sichqon (mush), ikkinchi yil — sigir (baqar), uchinchi yil — yo’lbars (palang), to’rtinchi yil — quyon (xargush), beshinchi yil — baliq (nahang), oltinchi yil — ilon (mor), yettinchi yil — ot (asp), sakkizinchi yil — qo’y (go’sfand), to’qqizincbl yil — maymun (hamduna), o’ninchi yil — tovuq (murg’), o’n birinchi yil — it (sak) va o’n ikkinchi yil — to’ng’iz (ho’k).

Muchal yil oylari osmondagi o’n ikki yulduz turkumi — o’n ikki burj nomi bilan ataladi. Birinchi oy — hamal, ikkinchi oy — savr, uchinchi oy — javzo, to’rtinchi oy — saraton, beshinchi oy — asad, oltinchi oy — sunbula, yettinchi oy — mezon, sakkizinchi oy — aqrab, to’qqizinchi oy — qavs, o’ninchi oy — jaddiy, o’n birinchi oy — dalv va o’n ikkinchi oy — hut.

Muchal va milodiy yillar nisbati





























































































































































































Muchal yili


Milodiy yillar


Sichqon


1936


1948


1960


1972


1984


1996


2008


2020


2032


2044


2056


2068


Sigir


1937


1949


1961


1973


1985


1997


2009


2021


2033


2045


2057


2069


Yo’lbars


1938


1950


1962


1974


1986


1998


2010


2022


2034


2046


2058


2070


Quyon


1939


1951


1963


1975


1987


1999


2011


2023


2035


2047


2059


2071


Baliq


1940


1952


1964


1976


1988


2000


2012


2024


2036


2048


2060


2072


Ilon


1941


1953


1965


1977


1989


2001


2013


2025


2037


2049


2061


2073


Ot


1942


1954


1966


1978


1990


2002


2014


2026


2038


2050


2062


2074


Qo’y


1943


1955


1967


1979


1991


2003


2015


2027


2039


2051


2063


2075


Maymun


1944


1956


1968


1980


1992


2004


2016


2028


2040


2052


2064


2076


Tovuq


1945


1957


1969


1981


1993


2005


2017


2029


2041


2053


2065


2077


It


1946


1958


1970


1982


1994


2006


2018


2030


2042


2054


2066


2078


To’ng’iz


1947


1959


1971


1983


1995


2007


2019


2031


2043


2055


2067


2079



I z o h: Muchal yili — 21-martdan kelgusi yilning 20-martigacha.

BurjlarAlgoritm: Yilning muchalini topish uchun 4 ni ayirib 12 ga bo’linadi. Qoldiqqa qo’shilsa, muchal raqami chiqadi.













































































































T.r


Arabcha atalishi


o’zbekcha atalishi


Burj belgisi


Hozirgi hisobda


O’zbekcha maqollari


1.


Hamal


Qo’y


21-mart — 21-aprel


Hamal kirdi — amal kirdi


2.


Savr


Sigir


22-aprel — 21-may


Savrning sanog’ida qishning yog’ini bor. Savr — ekinga davr


3.


Javzo


Egizak qiz


22-may — 22-iyun


Javzoning yarmida suv tagida arpa pishar


4.


Saraton


Qisqichbaqa


23-iyun — 22-iyul


Saratonda suv qo’y, asadda tek qo’y


5.


Asad


Arslon


23-iyul — 22-avgust


Asad — ekiningni yasat. Asadda oralab ye, sunbulada — saralab


6.


Sunbula


Boshoq


23-avgust — 23-sentabr


Sunbulada suv sovir, mezonda — kun


7.


Mezon


Tarozi


24-sentabr — 22-oktabr


Hamaldan so’ng qish kutma, mezondan so’ng — yoz


8.


Aqrab


Chayon


23-oktabr — 22-noyabr


Aqrab kelar hayqirib, ayozini chaqirib


9.


Qavs


Yoy


23-noyabr — 22-dekabr


Qavsda ekkuncha, qovurmoch qil


10.


Jaddiy


Tog’ echkisi


23-dekabr — 22-yanvar


Jaddiyda yilingni cho’t qil, yangi rejangni but qil


11.


Dalv


Qovg’a


23-yanvar — 21-fevral


Dalv keldi — dehqonga gal keldi


12.


Hut


Baliq


22-fevral — 21-mart


Yaxshi kelsa hut, xurma-xurma sut, Yomon kelsa hut, keragida put


I z o h: Burjlar — Quyoshning osmon qubbasi yo’lida joylashgan yulduz turkumlari. Shamsiy yilning birinchi oyi — Hamal Navro’z bayrami nishonlanadigan bahorgi tengkunlik kunidan boshlanadi. Saratonning boshi — eng uzun kun. Mezonning boshi — kuzgi tengkunlik. Jaddiyning boshi — eng qisqa kunga to’g’ri keladi.