Umid Ali
U havoga qorishdi—mutloq
Va tuproqday singidi yerga.
Hayot otliq jonu jahoni
Olam-olam ortildi she’rda.
Ruhi qanday pokiza—ma’sum,
Bahor kabi dilafgor, mayin.
O’z-o’zingdan poklanasan Sen
Uning uchun yig’lagan sayin.
Bilki,
Mazmun—ko’ngling to’lgan payt—
Shuuringda jonlansa hayot.
Osmonda—ruh, Yerda—vujuding…
Havoda-chi…suzsa dil — bayot.
Alisherning onasi
Abdulla Oripov
Bilmam, qanday ayol bo‘lgan
Alisherning onasi.
Balki uning aqliga ham
Lol bo‘lgan zamonasi.
Balki uning ko‘zlarida
Bo‘lgan og‘ir bir xayol.
Balki g‘amgin bir zotdir u,
Balki sho‘xchan bir ayol.
Balki buyuk farzandiga
Terib kelgan chechaklar.
Balki tunlar unga bedor
Aytib bergan ertaklar.
Mayliga, u kim bo‘lmasin,
Yolg‘iz bir so‘z ma’nosi:
Alisherning onasi u,
Navoiyning onasi.
Navoiy sog‘inchi
Chorlasam deb: «Qaydasan Farhod?»
«Men borman», – der Yosuman kampir;
Qizil gulning o’rnida, hayhot,
Chayqaladi bir tup qalampir:
Netay, Hirot olisdir bugun,
Olisdadir Navoiy bobo, –
Hududlarga qoqilib nigun,
Tarix yig’lar asrlar aro…
Oybek va Navoiy
Abdulla Sher
O’zbekiston Oybek bilan xayrlashgan kun
Mangulikdan bir lahzaga keldi Navoiy, —
Tiriklarga sezdirmasdan siladi beun
Oybekning manglayini ruhi samoviy
Va so’ng uni olib ketdi bosib bag’riga
Abadiyat deb atalgan ruhlar shahriga.
So‘z mulkining sohibqironi
Barot BOYQOBILOV,
…Garchi aqlim oldi ne-ne daholar,
Nazm davlatida sizdek sulton yo‘q.
Padari buzrukdek qilmish duolar,
Sizdek menga aziz bir mehribon yo‘q.
Yo‘qdir turk nazmida siz qadar daho,
“Xamsa”dan buyukroq asar hamon yo‘q.
Yo‘qdir “Xazoin ul-maoniy” – yakto!
Sizsiz Xuroson-u buyuk Turon yo‘q.
Ne baxt, mukarramsiz aziz olamga,
Sizsiz nozimlarga davr-u davron yo‘q.
Qilichlar qudratin bermish qalamga,
Sizsiz ona zamin, toza osmon yo‘q.
Yo‘qdir sizni aziz bilmagan yurtdosh,
Sizsiz ulusimga sharaf-u shon yo‘q.
Yo‘qdir falak uzra balqigan quyosh,
Sizsiz bizga hayot, yorug‘ jahon yo‘q.
Sizdek bunyod etib oliy qasrlar,
Hazrati Insondan, balki shodmon yo‘q.
Havas qilsa arzir ellar, nasllar,
Mashriqda bundayin dorulamon yo‘q…
Siz millat ramzisiz, millat faxrisiz,
Sizdek shamsul millat, zebi jahon yo‘q.
Siz bilan toabad baland qadrimiz,
Tangri nazar qilgan Sizdek komron yo‘q.
Sizga shahar qurdik Navoiy debon,
Bundan ziyod balki, zo‘r armug‘on yo‘q.
Zamon Farhodlari ayladi bo‘ston,
O‘zbekday me’mor-u qo‘li gul jon yo‘q.
Yo‘qdir sizdek hoqon bu jahon aro,
Nazmda zabardast bir qahramon yo‘q.
Yo‘qdir piri komil bir doston aro,
So‘z mulkida sizdek Sohibqiron yo‘q!
Besh asrkim
Abdulla Oripovning “O’zbekiston” qasidasidan
Besh asrkim nazmiy saroyni,
Titratadi zanjirband bir sher.
Temur tig’I yetmagan joyni,
Qalam bilan oldi Alisher!
Dunyo bo’ldi, chamanim manim,
O’zbekiston – vatanim manim!
Navoiy buyuk siymo
Abdulla Oripov
Jahonki muqaddas neni ko’ribdi,
Bariga onasan, ey qodir hayot.
Besh yuz yil naridan boqib turibdi,
Nurli bu yuzlarga nuroniy bir zot.
Shu buyuk o’g’lingni ardoqlab dildan,
Xalqim, ta’zim etsang arzigay tamom.
Uning nomi bilan birga bitilgan
Dunyo daftarida o’zbek degan nom.
Boykaro irg’ishlab istak otida
Jahonga boqqanda misli bola sher,—
Hirot darvozasin bir kanotida
She’riy lashkarini tizgan Alisher.
Dunyoda biror nom holdirmoh uchun
Yurt buzish shart emas, degan gap-ku, rost.
Kimdir pesh qilganda nayzaning kuchin,
Alisher qalamni ko’rsatgan, xolos.
Tun bilan tong erur tashbehda udum,
Misoli zahru may, hajru shakar lab.
Kimnidir quyoshday eslasa mardum,
Kimnidir zulmatday yurarlar qarg’ab.
Nido tingla, bu kun, yurting tarafdan,
Ey, yiroq Hirotda maskan topgan er!
Ogoh bo’l, Alisher, sen ushbu gapdan:
Har ikki nabirang — biri Alisher.
Baytingga bir bora hovushgan har lab,
Takrorlab ketgusi mahshargacha to.
Qaratib turibsan bu yon, ne ajab,
Milliard martabali jahonni hatto.
Birovlar nazdida johil Osiyo
Fakat zavol ko’rib, ko’rmagan kamol.
Muso iltijosi yetdi-yu go’yo,
Hah Tur tog’i uzra ko’rgazdi jamol—
Jahon mehrobida paydo Alisher…
Shodmon qasida ayt sen ham, ey huyosh!
Besh yuz yil.unga ham nima gap axir,
Mingga hadam ho’ydi yigirma besh yosh.
Navoiy bobomlar
Tursunboy Adashboyev
Hirot tuprog`ida voyaga yetgan,
“Qush tili” yo`llarini munavvar etgan,
Yillar to`zonidan sog`-omon o`tgan
Navoiy bobomlar Buyuk odamlar.
“Xamsa”si ko`ngilni shamdek yoritgan,
Tilimizni ko`rkam , boy etgan,
Mag`rib-u mashriq ham iftixor etgan
Alisher bobomlar Qutlug` qadamlar.
Dostonlari chiqmagay yoddan,
So`rang Majnun ,Qaysdan ,Farhoddan,
Layli ,Shirin qaddi shamshoddan,
Navoiy bobomlar Buyuk odamlar
Mir Alisher otash zabondir,
Umri boqiy omon-omondir,
G`azallari fidoyi-jondir,
Navoiy bobomlar Qutlug` qadamlar.
Assalom Navoiy
Navoiyga bag’ishlangan sahna ko’rinishi uchun
Assalom, Navoiy, g‘azal sultoni
Yetubdur suhbatingiz olmoq mahali.
Siz-la diydorlashmoq zo‘r istak edi,
Muborak yoshingiz bir imkon berdi.
Buyuk tog‘lar ichra bo‘lib buyukroq,
Suyuk tog‘lar ichra bo‘lib suyukroq
Navoiy ko‘rinar ko‘zimga mening,
Nafasi urilar yuzimga mening
Navoiy bobom
Erkin Vohidovning “O’zbegim” qasidasidan parcha
— Menga Pushkin bir jahonu
Menga Bayron bir jahon.
Lek Navoiydek bobom bor,
Ko’ksi osmon, o’zbegim!
Navoiydan so’z ochsam agar
Hirot ichra tug’ildi ulug’ zot
Qozondi dunyoda ilmla zo’r ot
Taxallusi bo’ldi Navoiy ismi Alisher
Futun maydonida erlar aro er .
Toki yangrar hayot qo’shig’i
Ochiladi orzu eshigi
Tebranadi xalqim beshigi
Navoiydan so’z ochsam agar
Jahon umriga teng Navoiy umri
She’riyat ahlining bayroqdori ul
G’azal olamida nidosi amri
Qo’shig’I kuy bo’lib yangragay mangu
Kelajakka qo’yib poydevor
Tarix so’zlar ko’zgusiga bo’y
Nazm oqar azim shiddatkor
Og’ushiga tortib ketar oy
Navoiy bobomga she’r
Besh yarim asrdan o‘tsada zamon
Adolatga chorlar siz qurgan minor
O‘tsada necha yil necha bir zamon
Shoirlar bo‘ynida siz bergan tumor
Nizomiy qoliga qo‘liga urdingiz
So‘ng bu maydon ichra surdingiz
Go‘yoki besh doston besh haykal bo‘lib
She’riyat ko‘ksiga qasr qurdingiz.
«Sulton Navoiy”
Dil mulkidin dur tutgan sulton Navoiy,
Hikmat otliq nur tutgan osmon Navoiy.
Tafakkurning tog‘iga chiqmoq istasang,
Umring tilab qo‘l cho‘zgan imkon Navoiy.
Go‘zallikning mevasi ko‘kdan tushmagay,
Turkiy tilda bol bergan bog‘bon Navoiy.
O‘qinga ming rahmat uqganlar aytsin,
So‘z ila el qadriga qalqon Navoiy.
Besh yuz yillar besh ming bob kelgaydir illo,
Asrlarni qotirgan davron Navoiy.
Alisher Navoiyga bag’ishlov
G’afur G’ulom
Yuksak tog’ oralab o’kirgan sherning
Na’rasiga tengdir aksi sadosi,
Besh yuz yil yangradi tog’day Vatanda
Buyuk Alisherning asriy nidosi.
Daraxshon yulduzlar sari o’kirgan,
Bo’ynida zanjiru, qalbi ozod sher.
Ineoniy muhabbat mehri-la vafo,
Erku baxt timsoli ulug’ Alisher
Besh yuz yil hurmating saqlagan o’zbek
Kecha tug’ilding, deb qiladi faraz,
Yetuk kishilarni yana ming yillar
Xalq farzand ataydi, jondan — beg’araz.
O’zbek deb atalgan ozod ulusning
Otaxon shoiri, qadrli ustod.
Oshiqlar g’azaling kuyga solganda,
Ma’shuqlar dilining xonasi obod.
