Faynberg Aleksandr Arkadevich
Tavallud topgan sana:
2 noyabr 1939 yil
Vafot etgan sana:
14 oktabr 2009 yil
Tug'ilgan joy:Toshkent
Yo'nalishlar: Shoirlar
Tarjimai hol
Aleksandr Arkadiyevich Faynberg rus shoiri, O‘zbekiston xalq shoiri. O‘zbekistonning she’riy osmonida Aleksandr Faynberg mubolag‘asiz eng yorqin nuroniylardan biri hisoblanadi. Uning ijodi juda ko‘p qirrali. U Toshkent, Moskva va Sankt-Peterburgda nashr etilgan o‘n uchta she’riyat to‘plamining muallifi. Uning qalamiga yetti badiiy film ssenariysi tegishli. Rossiya Prezidenti farmoni bilan O‘zbekiston xalq shoiri Aleksandr Arkadiyevich Faynberg 2008-yilda Pushkin medali bilan taqdirlangan.
Aleksandr Arkadiyevich Faynberg 1939-yil 2-noyabrda Toshkentda tug‘ilgan, uning ota-onasi 1937-yilda Novosibirskdan ko‘chib o‘tgan.
Sobiq Jukovskaya ko‘chasida uning bolaligi o‘tgan. Yetti yillik maktabni tugatgandan so‘ng Aleksandr Faynberg Toshkent topografiya texnikumiga o‘qishga kirdi. Texnikumni tugatgandan so‘ng Tojikistonda armiyada xizmat qildi. Keyin Toshkent universitetini (Toshkent Davlat universiteti, hozirgi O‘zbekiston Milliy universiteti) tugatdi, u erda filologiya fakultetining sirtqi jurnalistika bo‘limida o‘qidi va talabalar ko‘p tirajida ishladi. 1961-yilda I. G. Kovalga uylandi.
U o‘n besh she’rlar kitobi (shu jumladan, muallif tomonidan tuzilgan ikki jildli kitob) muallifi bo‘lgan, shuningdek, uning ssenariylari bo‘yicha to‘rtta to‘liq metrajli badiiy film va yigirmadan ortiq animatsiya filmlari qo‘yilgan. U Alisher Navoiy va ko‘plab zamonaviy o‘zbek shoirlarining she’rlari va she’rlarini rus tiliga tarjima qilgan. Uning she’rlari "Navbat", "Yoshlik", "yangi dunyo", "Sharq yulduzi", "yangi Volga" jurnallarida va xorijiy mamlakatlar: AQSh, Kanada va Isroil davriylarida chop etilgan.
1999-yilda "Paxtakor" futbol jamoasining aviakashzada halok bo‘lganining yigirma yilligiga uning ssenariysi bo‘yicha "ularning osmondagi stadioni" filmi suratga olingan, unda Aleksandr Faynbergning 1979-yilgi paxtakorlar haqidagi so‘zlariga qo‘shiq yangraydi.
Bir necha yil davomida A. A. Faynberg Toshkentda O‘zbekiston yosh yozuvchilarining seminariga rahbarlik qildi. Shuningdek, u O‘zbekiston yozuvchilar uyushmasi a’zosi bo‘lgan.
2004-yilda shoir A. A. Faynberg Rossiya Prezidenti Farmoni bilan Pushkin medali bilan taqdirlangan. U Rossiya Federatsiyasi bilan madaniy aloqalarni rivojlantirish va rus tili va rus madaniyatini saqlashga qo‘shgan ulkan hissasi uchun ushbu yuksak mukofotga sazovor bo‘ldi. O‘zbekistonning she’riy osmonida Aleksandr Faynberg mubolag‘asiz eng yorqin nuroniylardan biri hisoblanadi. Uning ijodi juda ko‘p qirrali. U Toshkent, Moskva va Sankt-Peterburgda nashr etilgan o‘n uchta she’riyat to‘plamining muallifi.
Uning qalamiga yetti badiiy film ssenariysi tegishli, eng muhimlari - "ko‘k osmonning o‘zida", "issiq quyosh ostidagi uy", "Qandahor ostida yonib ketgan", shuningdek, u 18 ta animasion film ssenariylari muallifi. Uning Nasri katta qiziqish uyg‘otadi.
Ajoyib tarjimon Faynberg rus tilida so‘zlashadigan o‘quvchiga taniqli o‘zbek shoirlarining ko‘plab asarlarini ochib berdi. Moskvada Erkin Vohidovning "o‘lmaslar isyoni" poyemasi, Toshkentda esa "Lebedinaya staya" to‘plami Abdulla Aripov va Xosiyat Rustamova, Sirojiddin Said va omon Matchon she’rlarining tarjimalari nashr etilgan. Shunisi e’tiborga loyiqki, shoirning she’rlari ham O‘zbek tiliga tarjima qilingan, "chigir"to‘plamida nashr etilgan.
Faynbergning she’rlarida juda ko‘p yorqin hazil bor. "Rubayat torlari" she’rida u o‘zbek choyxonasini o‘zgarmas palov bilan shunday zavq bilan tasvirlaganki, uni tabassumsiz o‘qib bo‘lmaydi.
Aleksandr Arkadiyevich Faynberg 2009-yil 14-oktyabrda Toshkentda vafot etdi.
To‘plamlar
* "Velotreklar" (1965),
* "Etyud" (1967),
* "Bir lahza" (1969),
* "She’rlar" (1977)
* "Uzoq ko‘priklar" (1978),
* "Osmon muhri" (1982),
* "Qisqa to‘lqin" (1983),
* "Dengiz" (1986),
* "YErkin sonetlar" (1990),
* "Yig‘lamang, yo‘l" (1997),
* "Kon" (2000),
* "Erkin sonetlar" (2003),
* "Barg" (2008),
* Muallifning o‘zi tomonidan to‘plangan va vafotidan keyin nashr etilgan 2 jildli asarlar to‘plami (2009).
