8-mart tadbirlar ssenariysi (maktablarga)
Kimdir savol berdi aytgil Muhammad yolg’iz sen rahimsan butgul olamda, kimga ko’p yaxshilik qilay o’zing ayt, ota-onamgani yoxud bolamga?
Rasul javob qildi tingla birodar, gapimni uch bora quloqqa olgin, imkon topa olsang dunyoda agar eng avval onanga yaxshilik qilgin. Bu hikoyat sharhini o’yladim uzoq rostan ona erur qiblai olam garchan padarimiz biroq
Onadan tug’ilgan payg’ambarlar ham.
O’quvchi: Men o’zbekning farzandi Onajonim dilbandi
Buvimning asal qandi Otamning jigarbandi
Tug’ildam Chirchiqda Oppoq qor yoqqan onda
Miraziz Shuhrat o’g’l O’zbek xalqin g’urur
Yollayman sizga salom Dildan salom, assalom.
O’quvchi:Go’zal O’zbekistonning
Samarqand goshasidan
Yollayman salom, onajonlar assalom.
Otam meni Sardor deya atadi
Elga Sardor bo’lgin deb hamdam
Bundan hursand bo’lgan olam
Bundan hursand bo’lgan onam.
O’quvchi: Onajonlar sizga salom Opajonlar sizga salom
Barchangizga hurmat ehtirom Ustozjonlar sizga assalom
Tug’ilganman Chirchiq shahrida
Issiq yozning jazirama qahrida
Otam qo’ygan ismim bekzodjon
Onam tilar qayda bo’lsang bo’l omon.
O’quvchi:Tilimdan qolmas kalom
Mehmonjonlar assalom.
Doniyorjon qo’yganlar ismim
Bunga yarashar jismim
Tug’ildim Gulistonda
Bahor, gullar ochigan chog’da
Ilm olish maqsadim
G’olib chiqish istagim.
O’quvchi:Hatto biz deb onajonim,ayamaysiz joningizni
Betashvish-ku mehribonim,yeyolmaysiz noningizni
Sizga taqdim qilayin, podshohlarning taxtini
Xudoyimdan men tilayin, ikki dunyo baxtini.
O’quvchi:Farzandining oromi uchun,oromini yoqotar ona
Bormi dunyoda onadan aziz.
Farzandining oyoalariga,tasodifan kirsa bir tikan
Eng avvalo mushfiq onaning,yuragiga sanchilar ekan.
Bormi bu dunyoda onadan aziz,
ona bilan har bir honadon aziz.
O’quvchi:Gullar olib boray qoshinga,bulbul bo’lib qo’nay qoshinga
Bosib o’tgan aziz yoshinga,sadqa bo’lsin jonim onajon.
Bahtiyorman o’g’il-qiziz ko’p,har biriga aytar so’ziz ko’p,
Yodgorliging qolar sening ko’p, iftihorim jonim onajon.
Olamni munavvar aylagan zot bu Ona. Ona so’zi uch harfdan iborat bo’lib,”O”-oriyat,”N”-Nafosat,”A”-andish degan ma’nolarni bildiradi. Ona go’zallik, donolik timsolidir.
Ona-chashma farzandlar ana shu chashmadan oliyjanoblik, ezgulik, umuman insoniylik sharobini shimirib chanqog’ini qondiradilar. Ona aziz va motabar siymo. Onalarimiz haqidagi rivoyatlar, hikoyalar necha asirlar osha ana shu ulug’ siymolarning yaxlit ramzi sifatida saqlanib kelmoqda. Ona buyuk zot. Ona o’zida nafosat latofat, sadoqatni aks ettiruvchi zot.Dunyoga keltirib, to mukammal bo’lgunimizcha rohat farog’atdan kechadi.
Onalar haqqini tirikligida ado etish kerak zero o’lganida qabrtosh qo’ydirishdan ne hojat.
Ba’zi farzandlar onalariga tik qarab hattoki qo’l ko’tarishgacha boradilar. Onaning qarzidan hech vaqt qutila olmaymiz. Shu orada bir rivoyat keltirmoqchiman. (sahna ko’rinishi)
Bir yigit onasini opichlab makka-yu madinaga olib boribdi:
———Ey olloh, men endi onamning qarzidan qutildimmi?
____Sen onang bir kecha bedor bo’lib bir marta bergan oq suti haqqinidan endi qutilding,—deya ollohdan nido kelibdi. Ha buyuk zot ona qadrini ona bo’lganda bilasan deganlari rost.
Senga dziz mehribon, oq sut bergan onadir.
Yotsang, tursang soyabon, parvonang shu onajon.
Yaxshi yomon kuningda, Peshonadan suyuvchi
Holing ko’rib, bolam deb,ham quvonib kuyuvchi.
Shu onadir unutma,ta’zimda bo’l eg boshing,
Bir kun qo’ldan ketganda,befoyda to’kkan yoshing.
Onajon qarzdorman,bugun qoshingda,
Senga iliq so’zlar baxsh etgum kelar,
Eng nafis gullarni to’kib boshingdan
Mehring yuragimda naqsh etgum kelar.
Qaylarda bo’lmayin, uzoq yaqinda
Hayollaring ila nafs olaman,mushtiparim,sensiz nur yoqdir.
Sizdan uzoqlashsam, dildan yonaman.
Onamni asragin.
Onam mening bxhtim
Mening hayotim,u mening borlig’im, ko’kdagi oyim.
Yuragimda o’chmas mangu bayotim
Xudoyim onamni asragin doim.
Tongda turib menga taxtlar tilagan
O’tirsa tursa ham baxtlar tilagan
Yig’lasam yupatib boshim silagan
Xudoyim onamni asragin doim.
Onamga deb.
Hursand bo’ldim—nigoh soldim, olamga deb
O’ynab kuldim, mung yarashmas nolamga deb,
Avvallari so’ramabman, o’zimdan hech,
Nima qildim yolqizgina onamga deb.
Mehri bilan murg’ak jonim o’sar edi,
menga kelgan balolarni to’sar edi.
Yuragimni ming bir armon kesar edi,
Nima qildim yolg’izgina onamga deb
Bol totmadim alla aytgan so’zi kabi,
Vafodor yoq zor-intizor ko’zi kabi
Topolmadim bir mehribon o’zi kabi,
Nima qildim yolg’izgina onamga deb.
Qator-qator uylar soldim, to’ylar qildim
Alvon-alvon kimlargadir gullar terdim,
Ulguraman hali vaqti bo’lar dedim,
Nima qildim yolg’izgina onamga deb.
Omad so’rab olgan edim duosini
Topdim katta dunyolarning dunyosini
Ammo netay pushaymon dil nidosini
Nima qildim yolg’izgina onamga deb.
Jon bo’lmadim jondardlar tuyganida
Jigarimni dog’I bilan kuyganida
Ojiz qoldim ajal uni suyganida,
Nima qildim yolg’izgina onamga deb.
Kechroq qolsam ilhaq bedor kutar edi,
Suv so’rasam darrov choylar tutar edi,
Goh koyinsam—ichlariga yutar edi,
Nima qildim yolg’izgina onamga deb.
Mening g’amim mayus qildi ko’zlarini
Sochini oq, ajin bosdi yuzlarini,
Endi yig’lab, izlad qoldim izlarini,
Nima qildim yolg’izgina onamga deb.
Achchiq- achchiq ko’z yosh aylar ho’l diydamni
Men o’zimga o’zim topdim shul sitamni,
Axir-axir sog’inaman volidamni
Nima qildim yolg’izgina onamga deb.
Onangiz gar bor bo’lsalar, mador bo’ling
G’animat deb xizmatida tayyor bo’ling,
Bobur kabi so’ng o’rtangmang, hushyor bo’ling,
Nima qildim yolg’izgina onamga deb.
Onajonim allasi.
Elas-elas esimda, bolaligim pallasi
Ruhimga kuch beradi, onajonim allasi.
Alla, qizim bolajon,tunda uhl;ab tong uyg’on.
Sarviqomat bir qiz bo’l,ulg’ayib quvvatga to’l.
Ovoz beraman mayin, yoqar edi quloqqa,
Ohangiga mast bo’lib, ketar edim pinakka.
Noming azizligin,boisi shunda
Ona barmoqlarin, tafti bor unda.
Gul yuziga yarashar holi, doim boshda turar po’moli
Farzandlarga bahti iqboli, o’zbegimning go’zal ayoli.
Qanchalar quvonamiz, boshimizda erta kech
Onajon parvonasiz,o’g’il qizim, baxtimdir deb bizga ishonasiz.
Onajonim azizam mehribonim yolg’izim,
Kechalari uxlamay alla aytganlar
Bilim, odob o’qitib tarbiya qilgan
Muqaddasim onajon bahtimga bo’ling omon.
Azizlikda yurtim onam barobar
Qaldim to’la ilhomim bor onamga
Umrim bo’yi elim uchun to’kib ter
Hurmatni etay izhor onamga.
Hurmatimni izhor etay onamga,
qoshiqlarim onaizor onamga.
Onam bergan yurak bilan qo’l bilan,
bog’im aro tutdim gullar onamga.
Sen yog’dusan ayol, yog’dularing mehr- muruvvati
Yer yuzin chiroyga ko’msin,also g’am ko’rmasin faqat.
Sahna ko’rinishi:Onalarni behad ulug’lovchi ularning nuroniy, tiniq siymolarini gavdalantiruvchi ajoyib dostonlar, rivoyatlar ham talaygina.
Quyoshdan so’rashibdi:
Sening haroratingdan zo’roq harorat bormi?
Bor——-javob berdi Quyosh——ona mehri mening taftimdan ham kuchliroq.
O’limdan so’rashibdi: Senga bas keladigan kuch bormi? Bor-debdi o’lim-Ona mehri meni ham chekintiradi.
Daryoi azimdan so’rashibdi: Sendan kuchliroq jonzot bormi dunyoda? Bor-debdi Daryoi azim.Ona mehri mendan kuchliroq.
Ha, ona mehri toshni eritadi, qahri tog’ni qulatadi daryoni jilovlay oladi.Quyosh – haroratini, oy nurini, hayot go’zalligini onadan olgan
Tabiat tarovati gullar isi,hayot nashidasidan inson ko’rkamligi,odamiyligi, inson aql-idroki, fahm-farosati bari-bari onaizordan.
Ona-ona,onajon,jaji nihol gul g’uncham
Mehringizdan bol ichaman,so’zlaringiz joylab dilga
Otlanaman porloq yo’lga,Siz quvonchim hayajonim,
Mehribonim onajonim.
Yurakdagi nozik ilhomim,sizga bugun jonim onajon.
Bag’ishlayman ulug’ ayyomim,doim sizga jonim onajon.
Bag’ishlading jonimga huzur,ko’zlarimga bera olding nur
Deding bolam doim to’g’ri yur,so’zing dilda jonim onajon.
Gullar olib boray qoshinga,bulbul bo’lib qo’nay qoshinga
Bosib o’tgan aziz yoshingga,Sadqa bo’lsin jonim onajon.
Baxtiyorsan o’g’il-qizing ko’p,har biriga aytar so’zing ko’p
Yodgorliging qolar sening ko’p, iftihorim jonim onajon.
Muborakbod etib kuylayin,erkalatib o’pib kuylayin
Dilda mehrim qo’shib kuylayin,gulbahorim jonim onajon.
Sahna ko’rinishi: Ona mehri.
Boshlovchi:Go’zal bir yurt bor emish, gulzor chamanzor emish
Bog’da sayrasa bulbul,olam guliston emish.
To’satdan bir kun yurtni,har tomondan yov bosdi.
Payhon etib ekinni,xalqni qatl etibdi,
Yurtda bir ayol qolib, omon qolish hohlarmish,
O’g’il qizini quchib,farzandiga jonin berarmish.
Bosqinchi shoh ayolni sinab ko’rmoqchi bo’ldi,
Uni omon qoldirib,o’g’lin qatl etmoqchi bo’ldi.
Bosqinchi shoh:
Seni o’ldirsam agar,o’g’ling qasdini olar
O’yib olsam o’ng ko’zing,bolang sog’ omon qolar.
Mushtipar ona shu on,kerak bo’lsa ol ko’zim
O’g’lim omon qolsa bas,ishonaver chin so’zim,
Menga ko’zim kerakmas.
Boshlovchi:Jallodlar ona ko’zin,hamon o’yib olishdi
Ona churq etmaganin,ko’rib hayron qolishdi.
Bosqinchi shoh ko’nmadi,ayolni tinch qo’yishga
Chap ko’zini so’radi,endi qizin o’rniga.
O’yib olsam chap ko’zing,qizing omon qoladi
Ona—kerak bo’lsa ol ko’zim,qizim omon qolsa bas
Ishonaver chin so’zim,menga ko’zim kerakmas.
Boshlovchi: Ona berib chap ko’zin,chiqarmabdi bir so’zin
Bosqinchi shoh oldida, yoqotmabdi hech o’zin.
Bahodirlar qo’zg’alib,shohni mag’lub etibdi
Ko’zsiz qolgan onani, yurtga bosh etishibdi.
Odatda onadi Mehribon volida deymiz.Chunki har bir inson uchun onadan mehribon va yaqin kishi yoq, ona siz bilan bizni dunyoga keltirib, ko’z qorachig’idek asrab-avaylab voyaga yetkazibgina qolmay, hamma vaqt quyosh yanlig’ hayotimizga nur ato etadilar,tunimizni yorug’,yolimizni oydin qiladilar.
Ona muqaddas ona aziz va mo’tabar siymo. Ona ulug’lik go’zallik donolik timsoli. Ona hayot chashmasi ona shu chashmadir
Onaning bir qo’li beshikni, ikkinchi qo’li dunyoni tebratadi.
Onaning dili og’risa, yer ham titraydi.
Dunyo tor bo’lganda ham,ona bag’ri keng’
Bolaning barmog;I og;risa’onaning yuragi achiydi
Onaning yaxshiligini bemor bo’lsang bilasan
Otasini og’ritgan el ichida hor bo’lur,onasini og’ritgan
Parcha nonga zor bo’lur.
Avaylab bizni, bir parcha go’shtidan,
Inson qiladi onaga ta’zim.
Ona borki bola bor, ona borki alla bor,ona borki olam bor,
Hush kelibsiz hush vaqt bo’ling hamisha hamma vaqt bo’ling, to’ling to’kilmang qatorimizdan kam bo’lmang. Xonadonlarimizda tashvish-u
Bemahal g’am ko’rmang. Yurtimiz obod bo’lsin, xalqimiz ma’naviy boy badavlat bo’lsin, to’y tomoshasi ko’p bo’lsin.
Doimo siz ustozlar izzat hurmatda bo’lin.
