Masjid ul-haram. Makka, Saudiya Arabistoni
Eng ulkan, barcha musulmonlar talpinuvchi mo‘tabar masjid. Umumiy sahni 400 ming kv. metr bo‘lib, 1,1 mln nafar namozxonni sig‘dira oladi va bu ko‘rsatkich haj mavsumida 4 million nafarga qadar ortib ketadi. Ka’ba eshigi 280 kilogrammlik sof oltindan yasalgan. Har birining balandligi 90 metrdan ortiq to‘qqizta minorasi, to‘rtta bosh darvozasi, qirq bitta eshigi bor.
Qur’oni Karimda «Masjidul harom» iborasi bir necha ma’noda ishlatiladi. Gohida «haram» ma’nosida keladi. Makkai Mukarrama shahri atrofida belgilangan maxsus chegara bilan o‘ralgan, shahar va uning atrofidagi ma’lum joylarni o‘z ichiga olgan mintaqadir. Bu hudud, Payg‘ambarimizdan rivoyat qilingan hadisda aytilishicha, Alloh taolo osmonlaru yerni yaratgan kunida harom qilingan. U Allohning hurmati ila qiyomat kunigacha haromdir: daraxti kesilmaydi, o‘simligi yulinmaydi, hayvonlari ovlanmaydi va urush qilib bo‘lmaydi.