Ajalga davo yo’q,
Yomonga — balo.
Asl odam hech o’lmas.
Aslning xatosi bo’lmas,
Yomonning oshnasi bo’lmas.
Achchiqni achchiq kesar.
Bast etgan o’zar,
Qasd etgan to’zar.
Baxtiyor bo’lsa zamon,
Noshukur bo’lma — yomon.
Baxshi bor joyda yaxshi bor.
Bezoridan hamma bezor.
Bekorchidan bezib qoch,
Chaqimchidan — ko’chib.
Beli og’rimagan bel bo’lmas,
Birovning xizmatin bilmas.
Beqo’nimga qo’nim yo’q,
Yomon odamga — o’lim.
Bir ilon bir uy odamni tinchitmas.
Bir kalning hiylasi
Qirq kishini charchatar.
Bir kishi ariq qazar,
Ming kishi suv ichar.
Bir kun tuz ichgan joyga
Qirq kun salom ber.
Bir ko’ngil imorati —
Ming Makka ziyorati.
Bir so’zlining yuzi — yorug’,
Munofiqning yuzi — choriq.
Bir tulki yetti bo’rini yetaklar.
Bir yaxshi bilan bir yomon kelishar,
Ikki yomon kelishmas.
Bir qorin moyni bir qumaloq buzar.
Birniki — mingga,
Mingniki — tumanga.
Birning kasofati yuzga,
Yuzniki — mingga.
Birov tuzar, birov buzar.
Birov o’lmay, birov kun ko’rmas.
Birovga kesak otsang,
U senga tosh otadi.
Birovga choh qazima, o’zing tusharsan.
Birovning aybiga ko’z-quloq bo’lma.
Birovning so’zi yaxshi,
Birovning — o’zi.
Boboning tol ekkani —
O’ziga nom ekkani.
Bola bezori — kishi ozori.
Bu dunyo o’tar-ketar,
Yuzi qoralik qolar.
Bug’doydan—bug’doy,
Arpadan—arpa.
Vijdonsiz kishidan o’pkalama.
Gina — adovatning qo’shnisi.
Gul tikanin zahri yomon,
Qizmondaning qahri yomon.
Gunohi — meniki, savobi — sizniki.
Guruchning kurmagi bor,
Yomonning to’qmog’i bor.
Go’ringdan suv chiqmasin,
Uyingdan — quv.
Davlat bitsa yomonga,
O’zin sanar xoqonga.
Daryoga yaxshilik qilsang,
Ajrini biyobondan topasan.
Dili qora — till qora.
Dili qoraning qilmishi — qiyiqlik.
Dilozori — xudobezori.
Dod qoldirma, ot qoldir.
Dog’ ostida dog’ qolmas.
Dunyo yorug’ bo’lsin desang,
Uyingga chiroq yoq.
Dutorsiz baxshi bo’lmas,
Yomonsiz — yaxshi.
Dushmaningni asal bilan bo’g’.
Dushmanni musht bilan urma,
Osh bilan ur.
Yer to’ydirar, o’t kuydirar.
Yer qattiq bo’lsa, ho’kiz ho’kizdan ko’rar.
Yovdan yaxshilik chiqmas.
Yovdan yaxshilik yuqmas.
Yomon ayg’irda yol bo’lmas,
O’larmonda hoi bo’lmas.
Yomon arava yo’l buzar,
Yomon xotin — uy.
Yomon arida bol bo’lmas,
Suvsiz yerda — tol.
Yomon atalib tirik yurguncha,
Yaxshi atalib o’lgan yaxshi.
Yomon atlas bilan ham yomon.
Yomon baliq suv loyqatar.
Yomon baxil bo’lar,
Yaxshi — anil.
Yomon bilan yer qo’shni ham bo’lma
Go’r qo’shni ham bo’lma.
Yomon bilan yotma,
Erta turib aytma.
Yomon bilan yo’ldosh bo’lma,
Nodon bilan — sirdosh.
Yomon bilan yo’ldosh bo’lsang,
Yomondan burun o’lasan.
Yaxshi bilan sirdosh bo’lsang,
Yaxshilik bilan unasan.
Yomon bilan so’z olishguncha,
Ko’cha alish.
Yomon bilan yurguncha,
Yolg’iz yurgin o’lguncha.
Yomon bilan yurdim, qoldim uyatga,
Yaxshi bilan yurdim, yetdim niyatga.
Yomon bilan yursang, yomon boiasan,
Yaxshi bilan yursang, omon boiasan.
Yomon bola ko’zidan,
Bilinadi so’zidan.
Yomon buzoq yopig’in yer.
Yomon buqa o’z boshiga o’t yer.
Yomon gap yer tagida uch yil yotar.
Yomon yovga bo’lishar.
Yomon yovdan qochar.
Yomon yomon bilan.
Yaxshi zamon bilan.
Yomon yoniga yon olma,
Yon olsang ham, yor olma.
Yomon ilon tegirmon boshida aylanar.
Yomon it kunduzi hurar.
Yomon «yilg’in» desang, «qirg’in» der.
Yomon yo’ldan yurgan tuya cho’kar.
Yomon yo’ldosh bo’lmas,
Yo’ldosh boisa ham sirdosh bo’lmas.
Yomon kelsa — buzar,
Yaxshi kelsa — tuzar.
Yomon kun yaxshi bo’lar,
Yomon odam yaxshi bo’lmas.
Yomon — kunchi, yaxshi — sinchi.
Yomon kuchuk bo’sag’ada hurar.
Yomon ko’z tosh yoradi,
Yomon do’st — bosh.
Yomon ko’rgan kishingga
Yomon ko’rgan molingni ber.
Yomon ko’rishni bilmagan,
Yaxshi ko’rishni ham bilmas.
Yomon mo’ridan achchiq tutun chiqar,
Yomon uydan — sassiq gap.
Yomon odam yo’ldoshini qaritar.
Yomon odam til bilan kuydirar.
Yomon odam tuqqanini yomonlar.
Yomon odam to’ymas,
Yomonligini qo’ymas.
Yomon osilar,
Yuvvosh bosilar.
Yomon ot yoldor bo’lar.
Yomon ot oxur buzar,
Yomon it egasini uzar.
Yomon ot suvliq tishlar.
Yomon ot to’rva teshar.
Yomon otga yoi bitmas.
Yomon otga yoi bitsa,
Yoniga tursuq boylatmas.
Yomon erga mol bitsa,
Yoniga qo’shni yoiatmas,
Yoiatsa ham tindirmas.
Yomon oting chiqquncha,
Totli joning chiqsin.
Yomon otni yog’ bosar.
Yomon otni maqtagan yo’lda qolar.
Yomon otni minguncha,
Yayov yurgin o’lguncha.
Yomon sigir yozda tug’ar.
Yomon soyga suv tushsa,
Kechuv bermas kecharga.
Yomon tekkanga tegar,
Tegmaganga kesak otar.
Yomon tirtiq qilar,
Butunni yirtiq qilar.
Yomon tuzalsa, zamon tuzalar.
Yomon farzand ota-onani yerga qaratar,
Yaxshi farzand ota-onani elga oralatar.
Yomon farzand poygaga tushirar,
Yaxshi farzand to’rga o’tqazar.
Yomon xotin — dardsiz kasal.
Yomon xotin yomon kunda qochar,
Yaxshi kunda kulib, bag’rin ochar.
Yomon xotin kimniki — olaqopniki,
Olaqoping bo’lmasa, allakimniki.
Yomon erkak to’y buzar,
Yomon xotin — uy.
Yomon etagingni yirtsa,
Etagingni kesib qoch.
Yomon eshak ip uzar,
Yomon xotin uy buzar.
Yomon yurgan yo’lda cho’kar.
Yomon yaxshi bo’lmas,
Eshak — baxshi.
Yomon yashar, yaxshi qaqshar.
Yomon — o’z g’amida,
Yaxshi — el g’amida.
Yomon o’zini bilmas,
O’zgani ko’zga ilmas.
Yomon o’ldi desa, ishon,
Yomonligini qo’ydi desa, ishonma.
Yomon o’rdak avval uchar.
Yomon oshga o’rtoq,
Boshga — to’qmoq.
Yomon o’tganning o’rog’ini olar,
Ketganning — ketmonini.
Yomon qiliqdan — ko’zga yosh,
Yaxshi qihqdan — og’izga osh.
Yomon ho’kiz shamiyon sindirar.
Yomon ho’kizga shox bitsa, suzib o’ldirar,
Yomon odamga mol bitsa, urib o’ldirar.
Yomonga aytsang siringni,
Mingta qilar biringni.
Yomonga bosh bo’lguncha,
Yaxshiga yo’ldosh bo’l.
Yomonga gapirsang — bir balo,
Gapirmasang — ikki balo.
Yomonga go’r qo’shni qilma,
Ig’vogarga — yon qo’shni.
Yomonga yomon bo’l,
Yaxshiga — tomon.
Yomonga yondashgan yiqilmay qolmas,
Oxiri bir chuqurga tiqilmay qolmas.
Yomonga yondashma,
Yaxshidan adashma.
Yomonga yog’ yoqmas,
Echkiga — quymoq.
Yomonga yog’ yarashmas,
Kalga — sarimsoq.
Yomonga ishing tushmasin,
Qulonga — qushing.
Yomonga yo’liqsang, «yov keldi» qilar.
Yomonga kun ham qorong’i, tun — ham.
Yomonga osh berguncha,
Yaxshiga bosh ber.
Yomonga osh tortguncha,
Boshiga besh tort.
Yomonga sir aytma, yurtga yoyar.
Yomonga cho’p botar,
Yaxshiga — so’z.
Yomonga el bo’lguncha,
Yag’ir otga bel bo’l.
Yomonga yurt qolmasin,
O’g’riga — mol.
Yomonga yaqinlashsang, balosi yuqar,
Qozonga yaqinlashsang — qorasi.
Yomonga o’lim yo’q,
Yaxshiga — yurim.
Yomonga qiz tugul, tuz ham berma.
Yomonga hazil qilsang, yoqangni yirtar.
Yomonda or bo’lmas,
Yaxshi xor bo’lmas.
Yomondan dog’ qolar,
Yaxshidan — bog’.
Yomondan yo qochib qutul,
Yo — tonib.
Yomondan — yorti qoshiq.
Yomondan jar bo’yi qoch.
Yomondan it yaxshi,
Sirkadan bit yaxshi.
Yomondan to’n kiysang,
To’yda «to’nim ber» deydi.
Yomondan yaxshi tuvadi,
Yomonning yuzini yuvadi.
Yomondan qarz olsang, ham yo’lda qistaydi,
Ham — go’rda.
Yomondan qarz etma,
Qarz etsang ham, xarj etma.
Yomondan qarzdor bo’lsang,
Ko’p ichida yoqangdan olar.
Yomondan qorovul bo’lsa, yov yetti bo’lar.
Yomondan qoch, yaxshiga yondosh.
Yomondan hayvon yaxshi,
Bostirmadan — ayvon.
Yomonlarga boshchi bo’lguncha,
Yaxshilarga qo’shchi bo’l.
Yomonlik itning ham qo’lidan keladi.
Yomonlikni oldingda tut,
Yaxshilik kelsa — iqboling.
Yomonni ishga emas, oshga chaqir.
Yomonni tanqid qil,
Yaxshiga — taqlid.
Yomonni yuborsang, bildirib kelar,
Yaxshini yuborsang — tindirib.
Yomonning balosiga,
Qayga boray davosiga.
Yomonning bir qilig’i ortiq,
Ustiga yoqasi yirtiq.
Yomonning bolasi yo’lda yotib ot hurkitar.
Yomonning bo’zini olguncha,
Yaxshining so’zini ol.
Yomonning davlati — yaxshining ofati.
Yomonning dasturxonidan
Yaxshining ustixoni yaxshi.
Yomonning do’sti ko’p,
Piyozning — po’sti.
Yomonning janozasidan
Yaxshining hikoyasi foydali.
Yomonning jag’i tinmas.
Yomonning jag’iga ilon tuxum qo’yar.
Yomonning joni — aziz.
Yomonning zarari tegar keng yo’lda,
Yaxshining foydasi tegar tor yo’lda.
Yomonning kuchi yapaloqqa yetar.
Yomonning ko’zi yurak og’ritar.
Yomonning niyati — buzuq,
Yaxshining niyati — tuzuk.
Yomonning oyog’i — sakkiz,
Bin tegmasa, bin tegar.
Yomonning oti bilan uloq olguncha,
Yaxshining eshagida otquloq ol.
Yomonning otidan yaxshining so’zi yaxshi.
Yomonning og’ziga — yamoq,
Yaxshining og’ziga — qaymoq.
Yomonning yarasi bitmas.
Yomonning yaxshisi bor.
Yomonning yaxshisi bo’lguncha,
Yaxshining yomoni bo’l.
Yomonning qilmishi yomonlik,
Yaxshiga berrnas omonlik.
Yomonning qulog’iga yaxshi o’git kirmasa,
Yomon o’git kirar.
Yordam bergin, Kimsan, deb so’rama.
Yoqma — pisharsan, qazima — tusharsan.
Zamon yomon emas,
Zamonga boqmagan yomon.
Zamon senga boqmasa,
Sen zamonga boq.
Zamon seni o’qitar,
Johilliging yo’q etar.
Zamon tuzalsa, yomon tuzalar.
Zahar zaharni kesar.
Ikki yomon qo’shilsa,
Keng dunyoga siy(g’)ishmas.
Ikki yaxshi qo’shilsa,
Birini biri qiymas.
Ikki yaxshi uyada bitar,
Ikki yomon — qiyada.
Ikki yaxshi erikmas,
Ikki yomon birikmas.
Ikki yaxshi qasd bo’lmas,
Ikki yomon — do’st.
Ilon bo’lib yashagandan,
Yilqi bo’lib kishnagan yaxshi.
Ilon goh-goh chaqar,
Yomon doim chaqar.
Ilon zahri — tishida,
Yomon zahri — tilida.
Ilon ilonning quyrug’ini bosmas.
Ilon ishi — zahar solmoq.
Ilon po’stini tashlagani bilan qilig’ini tashlamas.
lion po’stini tashlasa ham — ilon.
Ilon o’z zahridan o’lmas.
Ilon o’lsa ham, zahri tishida qolar.
Ilonga suv bersang ham, zahar tomar.
Ilondan—ilon, chayondan—chayon.
Ilonni tushda ko’rsang — ganj,
O’ngda ko’rsang—yanch.
Ilonning o’lgisi kelsa, izda yotar.
Indamasni it qopar.
Inson — gavhari Qobul.
It akillasa, og’ziga ur.
It arazlar, egasi bilmas.
It achchig’ini turnadan olar,
Bit achchig’ini — burgadan.
It vovullagani bilan tog’ qulamas.
It yeganidan bo’ri yegani yaxshi.
It itligini etar,
To’n etagini yirtar.
It oyga qarab hurar.
It otasini tanimas.
It ochiq qolgan qozonni yalar.
It og’zidan suyak olib bo’lmas.
It sarqitini yo’lbars yemas.
It tumshug’ini tiqqan yerga
Suv ichgali sher kelmas.
It tuqqanini tanimas.
It to’yi janjalsiz o’tmas.
It egasini tanimas,
Mushuk — bekasini.
It qilganni itorchi qilmas.
It hurar, karvon o’tar.
Itdan yorug’lik chiqmas,
Bitdan — chorig’lik.
Itdan qolganini mushuk yemas.
Iting yomon bo’lsa, otib qutulasan,
Oting yomon bo’lsa, sotib qutulasan,
Qo’shning yomon bo’lsa, ko’chib qutulasan,
Ering yomon bo’lsa, ketib qutulasan,
Fe’ling yomon bo’lsa, o’lib qutulasan.
Itning irrilagani — salomlashgani.
Itning ishi — yirtmoq.
Itning ishi — uzmoq,
Yomonning ishi — buzmoq.
Itning oshnasi bo’lmas.
Ig’vogar ig’vo tarqatar,
Iflos g’avg’o tarqatar.
Ig’vogarga oq sut ham qora.
Ig’vogarning o’zi yomon,
O’zidan so’zi yomon.
Yirtqichni uyasida yanch.
Yo’q muttahamdan bor muttaham yomon.
Kaltak o’qtalganga cho’qmor ko’tar.
Ketarga kelsa — el yomon,
Ko’charga kelsa — yer yomon.
Kimki bo’lsa dilozor,
Undan el-u yurt bezor.
Kishi aybiga etak yop.
Kishi bo’lgan kishining
Kishi bilan ishi bor.
Kishi bo’lmagan kishining
Kishi bilan nima ishi bor.
Kul qoldirma, gul qoldir.
Kulganga kula boqma,
Betiga kuya yoqma.
Running yomoni ketar,
Odamning yomoni ketmas.
Ko’zga — ko’kanak,
Oyoqqa — tikanak.
Ko’ngil torhgi — xorlik.
Ko’ngilning olasi — xudoning balosi.
Ko’ngli qoradan pes yaxshi.
Ko’ngli qoraning yuzi qora.
Ko’cha bezori — ona bezori.
La’nat yog’diruvchi bo’lma,
Rahmat eshituvchi bo’l.
Mag’iz achchiq bo’lsa, po’stiga ham urar.
Mahsining poshnasi bo’lmas,
Nojinsining — oshnasi.
Mevaning yaxshisini qurt yeydi.
Mitaning yomoni tegirmondan butun chiqar.
Mol boqsang, og’zi-burning — moy,
Bo’ri boqsang, og’zi-burning — loy.
Musht ursang, shapaloq kut.
Niyating — yo’ldoshing.
Obod qilgan obod bo’lar.
Odam bo’lish — oson,
Odamiy bo’lish — qiyin.
Odam bo’lmoq asta-asta,
Hayvon bo’lmoq bir pasda.
Odam zahrini odam olar.
Odam odamdan qutular,
Yomon fe’lidan qutulmas.
Odam odamning dardini olar.
Odam — odamning ko’zgusi.
Odam tug’ilib yomon bo’lmas,
Ulg’ayib yomon bo’lar.
Odamning g’alamisiga dunyo bir pul.
Oyog’i iflos to’r bulg’ar,
O’zi iflos el bulg’ar.
Olmadan bodom bo’lmas,
Tegi past odam bo’lmas.
Oltin olma, duo ol,
Duo oltin emasmi.
Oltin olma, olqish ol,
Olqish oltin emasmi.
Olqish olgan omondir,
Qarg’ish olgan yomondir.
Omon bo’lsang, osh yersan,
Yomon yursang, tosh yersan.
Omon yursang, oting o’zar,
Yomon yursang, baxting to’zar.
Oriq degan yomon toy,
Yozga chiqib ot bo’lar.
Yomonlikni ko’p qilsa,
Yaxshi kishi yot bo’lar.
Ostonadan ayvon yaxshi,
Vijdonsizdan hayvon yaxshi.
Ota bolasi bo’lma,
Odam bolasi bo’l.
Ota-onasini tanimagan tangrisini tanimas.
Otangni o’ldirganga onangni ber.
Otangni o’ldirganga yaxshilik qil.
Otning yomoni — ola,
Xotinning yomoni — balo.
Otning yomoni oxur buzar.
Otning yomoni toy bilan o’ynar,
Eshakning yomoni ot bilan o’ynar.
Otning o’limi — itning bayrami.
Oxir zamon bo’lsa,
Tog’a jiyan bilan qozilashar.
Oq degan — olqish,
Qora degan — qarg’ish.
Oq it, qora it, bari — bir it.
Oqko’ngillikning oti ham ozmas,
To’ni ham to’zmas.
Rahbarning yaxshisi undirar,
Yomoni so’ldirar.
Rizq ham azaliy,
Yomon ham azaliy.
Savobi oshkoradan
Gunohi pinhona afzal.
Savobning tagi — teshik.
Savobning eshigi — ko’p.
Sarbozor — sakbozor.
Saroy qurib, shahar buzma.
Suvning ishi — o’pirmoq,
O’tning ishi — kuydirmoq.
Suzadigan sigirga muguz bitmas.
Suzag’on sigir shoxidan ayrilar.
Taqir yerdan chang chiqarma,
Yo’q yerdan jang chiqarma.
Tentak tosh terar,
Qotil — bosh.
Tentak cho’qmor yig’ar.
Tepib o’tma, suyab o’t.
Tikan bo’lib oyoqqa qadalguncha,
Gul bo’lib ko’krakka sanchil.
Tilagi yaxshi kamol topar,
Tilagi yomon — zavol.
Tosh bilan urganni osh bilan ur.
Tosh otganga osh ot.
Tuzgan ham odam,
Buzgan ham odam.
Tuyaning bo’yni yomon,
Yomonning o’yini yomon.
Tug’iladigan bolaga to’g’anoq bo’lma.
To’yda ko’rsa, to’nimni ber,
Uyda ko’rsa, unimni ber.
To’riq ko’z chiqarar.
Uyi buzuq o’ngalur,
O’yi buzuq o’ngalmas.
Urushqoq xo’roz semirmas.
Ustalik joy bitar,
Qassoblik joy yitar.
Xayr qil o’ladigandek,
Imorat qur o’lmaydigandek.
Xayrli ishning kechi yo’q.
Xayrli ishning xayrixohi ko’p.
Xizmatga — tuhmat.
Chayonning kasbi — chaqish.
Chala dovruqqa chol yiqilar.
Shaytonning ozdirgani — o’ziniki.
Shakar pashshasiz bo’lmas,
Arpa — kesaksiz.
Sharob uzumdan rang olar,
Odam odamdan rangtolar.
Shaharning qa’lasi — qo’rg’on,
Odamning yomoni — gap urgan.
Egovni egov yeydi,
Zaharni zahar yeydi.
Ezgulikning kechi yo’q.
Ey til, yaxshilikni bil.
El yaxshilikni unutmas.
Elchiga o’lim yo’q.
Elchining kechikkaniga suyun.
Enang qilsa zo’rlikni,
Bolang tortar xo’rlikni.
Er yigit elga tortar,
Yomon yukin elga ortar.
Erga bersang oshingni,
Erlar silar boshingni.
Itga bersang oshingni,
Itlar g’ajir boshingni.
Eskisiz yangi bo’lmas,
Yomonsiz yaxshi bo’lmas.
Echki egiz tug’ib qo’ydan oshmas,
It egiz tug’ib eldan oshmas.
Echkini ham o’z oyog’idan osarlar,
Qo’yni ham.
Echkining yog’i bo’lmas,
Yaxshining — dog’i.
Eshak siypaganni bilmas,
Yomon — siylaganni.
Yalang’och igna kiyintiradi.
Yangilik yaratar bir kishi,
Bahramand bo’lar har kishi.
Yanisa, pichoq kesar,
Yalinsa, yaxshi kechar.
Yaramas o’tdan yaramas tutun chiqar.
Yaramas yarog’ yig’ar.
Yaxshi aytar:
Yo’l qo’ydim,
Yomon aytar:
Men yengdim.
Yaxshi bilan yo’ldosh bo’lsang,
Yetarsan yiroqqa.
Yomon bilan yo’ldosh bo’lsang,
Tusharsan tuzoqqa.
Yaxshi bilan yo’ldosh bo’lsang,
Ishing bitar.
Yomon bilan yo’ldosh bo’lsang,
Boshing ketar.
Yaxshi bilan yo’ldosh bo’lsang,
Holva bilan shakar.
Yomon bilan yo’ldosh bo’lsang,
Obro’ying to’kar.
Yaxshi bilan yurdim,
Yo’limni topdim.
Yomon bilan yurdim,
Go’rimni topdim.
Yaxshi bilan yursang,
Yetarsan murodga.
Yomon bilan yursang,
Qolarsan uyatga.
Yaxshi bilan yursang,
Kunda bozor.
Yomon bilan yursang,
Ko’ngling ozar.
Yaxshi bilib so’zlar,
Yomon tilib so’zlar.
Yaxshi bir tavba qiladi,
Yomon — yuz.
Yaxshi bitirar,
Yomon yitirar.
Yaxshi boshlaydi yo’lga,
Yomon tushirar qo’lga.
Yaxshi — bog’-u bo’ston,
Yomon — qora qozon.
Yaxshi bo’lsang, bolday bo’l,
Yomon bo’lsang, uvday bo’l.
Yaxshi bo’lsang, yaqin ko’p.
Yaxshi bo’lsang, yasharsan,
Nasibangni osharsan.
Yaxshi bo’lsang, o’zarsan,
Yomon bo’lsang, to’zarsan.
Yaxshi yonida yomon ham o’ngishadi.
Yaxshi joningga o’rtoq,
Yomon — noningga.
Yaxshi it o’ligini ko’rsatmas.
Yaxshi ishga jarchi bo’lsang, jirkanma.
Yaxshi yigit bilan yaxshi ot — ko’pniki.
Yaxshi kishi — tegchil,
Yomon kishi — kekchil.
Yaxshi odam o’ynab-kuhb kecbirar,
Yomon odam qon-u zardob ichirar.
Yaxshi ot erniki, er — elniki.
Yaxshi otga o’g’irlik ko’p,
Yaxshi xotinga — zo’rlik.
Yaxshi otga qamchi kerakmas,
Yaxshi qizga — sovchi.
Yaxshi otdan yiqilsa, yomon — tabachi,
Yomon otdan yiqilsa, yaxshi — hudaychi.
Yaxshi oshini yer,
Yomon — boshini.
Yaxshi suydirar, yomon so’ndirar.
Yaxshi turmas, yomon o’lmas.
Yaxshi uydan yaxshi tutun chiqar.
Yaxshi xislat — go’zal fazilat.
Yaxshi xunuk libos bilan ham yaxshi.
Yaxshi chechakka bolari qo’nar.
Yaxshi — sharofatli,
Yomon — kasofatli.
Yaxshi — el g’amida,
Yomon — o’z g’amida.
Yaxshi yurgan yerida,
Tinchlik solar eliga.
Yomon yurgan yerida,
O’t qo’yadi eliga.
Yaxshi yaxshiga yondashtirar,
Yomon yo’ldan adashtirar.
Yaxshi o’zini yomonning yonida tanitar.
Yaxshi qand yedirar,
Yomon — pand.
Yaxshiga gul — soya.
Yaxshiga yetishtir,
Yomondan ketishtir.
Yaxshiga yov yarashmas,
Yomonga — dov.
Yaxshiga yondash,
Yomondan adash.
Yaxshiga iyarsang — oziq,
Yomonga iyarsang — yoziq*.
Yaxshiga el dil ochar,
Yomondan turmay qochar.
Yaxshiga qora yuqmas,
Yomonga el boqmas.
Yaxshida gina bo’lmas,
Yomondan gina ketmas.
Yaxshida yarog’ bo’lmas.
Yaxshidan yomon tug’ilsa,
Eli topilmas.
Yomondan yaxshi tug’ilsa,
Tengi topilmas.
Yaxshidan yomon chiqdi, deb kuyinma,
Yomondan yaxshi chiqdi, deb suyunma.
Yaxshidan — nazar,
Yomondan — hazar.
Yaxshidan ot qoladi,
Yomondan — dod.
Yaxshidan — yaroq,
Yomondan — tayoq.
Yaxshilar topib so’zlar,
Yomonlar qopib so’zlar.
Yaxshilarga xizmat qilsang,
Ham aytadi, ham qaytadi.
Yaxshilik ikki jahonni orttirar.
Yaxshilik ko’zga ko’rinmas,
Yomonlik ko’mib qo’yilmas.
Yaxshilik nur keltirar,
Yomonlik — zulmat.
Yaxshilik to’iga eltar,
Yomonlik — go’iga.
Yaxshilik eksa, esonlik o’rar.
Yaxshilik — yuzda,
Yomonlik — ko’zda.
Yaxshilik qil, daryoga tashla,
Baliq bilar,
Baliq bilmasa, xoliq bilar.
Yaxshilik qil, uyingga aytma.
Yaxshilik qil, umidvor bo’l,
Yomonlik qil, xabardor bo’l.
Yaxshilik qilmasang, yomonlik ham qilma.
Yaxshilik qilsang, yashir,
Yaxshilik ko’rsang, oshir.
Yaxshilikni daryoga qil, biyobondan top.
Yaxshilikni erdan so’ra,
Er bilmasa, eldan so’ra.
Yaxshini yetim dema
Yomonni — o’zim.
Yaxshini ko’rib fikr qil,
Yomonni ko’rib shukur qil.
Yaxshini so’ksang, suyagidan o’tar,
Yomonni ursang, terisidan o’tar.
Yaxshining beli singuncha,
Yomonning ko’zi ko’r bo’lsin.
Yaxshining bolasi to’rga tortar,
Yomonning bolasi — eshikka.
Yaxshining gapi — moy,
Yomonning gapi — loy.
Yaxshining ishi — jannat,
Yomonning ishi — kasofat.
Yaxshining nasihatiga kirmagan,
Yomonning yo’liga yurar.
Yaxshining tilagi ham yaxshi,
Yomonning niyati ham yomon.
Yaxshining yaxshiga ortar himmati,
Yomonning yaxshiga ortar illati.
Yaxshining qo’li singuncha,
Yomonning beli sinsin.
O’zing yaxshi — olam yaxshi.
O’zingga ravo ko’rmaganni
O’zgaga ham ravo ko’rma.
O’lganda go’ring keng bo’lsin,
Tiriklikda — fe’ling.
O’t tosh yorar,
Tosh bosh yorar.
O’tganlardan ibrat ol,
Kelajakka ibrat bo’l.
O’tib ketguncha, ekib ket.
O’tni o’t bilan o’chirib bo’lmas.
O’chakishgan it qopmay qo’ymas.
Qalb qozoni qaynamas,
Qaynasa ham quyulmas.
Qalbning yuzi qora.
Qasd qilgan past bo’lar.
Qashqirning o’yi — yomonlik,
Qo’yning o’yi — omonlik.
Qilich tutgan qilichdan o’lar.
Qozonga yondashsang, qorasi yuqar,
Yomonga yondashsang, yarasi yuqar.
Qoramiq donasi bo’lguncha,
Bug’doyning somoni bo’l.
Qochib ketguncha, sochib ket.
Qoshiq bilan osh berib,
Sopi bilan ko’z chiqarma.
Qoqilsa, suya,
Yiqusa, ko’tar.
Quduqni kim qazir,
Suvini kimlar ichar.
Quyrug’ini bossang, sichqon ham chiyillaydi.
Qush ko’nglini og’ritma.
Qo’yini birov qarar,
Sutini kimlar ichar.
Qo’lingdan kelsa, qo’lingdan ber,
Qo’lingdan kelmasa, yo’lingdan ber.
G’araz marazdan yomon.
«Ha»ga «Hu» kelar.
Havas qilgan yetar,
Hasad qilgan yitar.
Har zog’,
Har zog’da ming dog’.
Har kirn o’z qilmishidan topar.
Har kimning amali o’z oyog’idan.
Ho’kizning shoxi eshakda bo’lsa,
Tirik zotni qo’ymasdi.
__________
* Yoziq — bu yerda gunoh ma’nosida.
