1991-2000-yillarda O‘zbekistonning Iqtisodiy va Siyosiy Islohotlari
▎Kirish
1991-yil 31-avgustda O‘zbekiston mustaqillikka erishdi. Bu voqea nafaqat mamlakatning siyosiy xaritasini o’zgartirdi, balki iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy sohalarda ham yangi imkoniyatlar ochdi. Mustaqillikdan so‘nggi dastlabki yillarda O‘zbekiston bir qator islohotlarni amalga oshirdi. Ushbu insho 1991-2000-yillarda olib borilgan iqtisodiy va siyosiy islohotlarga bag‘ishlanadi.
▎Iqtisodiy Islohotlar
Mustaqillikdan keyin O‘zbekiston iqtisodiyotni bozor tamoyillariga o‘tkazishga harakat qildi. Dastlabki yillarda qattiq markaziy rejalashtirish tizimi saqlanib qolgan bo‘lsa-da, 1992-yilda «Iqtisodiy islohotlar dasturi» qabul qilindi. Ushbu dastur quyidagi asosiy yo‘nalishlarni o‘z ichiga oldi:
1. Xususiylashtirish: Davlat mulkini xususiy sektorga o‘tkazish maqsadida bir qator qonunlar qabul qilindi. Xususiylashtirish jarayoni ko‘plab korxonalar va mulklarni xususiy shaxslar qo‘liga o‘tkazdi.
2. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish: Narxlarni erkinlashtirish va raqobat muhitini yaratish maqsadida davlat narxlarini tartibga solishdan boshlab, bozor mexanizmlarini joriy etishga qaratilgan chora-tadbirlar amalga oshirildi.
3. Investitsiyalarni jalb qilish: O‘zbekiston xorijiy investitsiyalarni jalb qilish uchun qulay sharoitlar yaratishga harakat qildi. Xorijiy kompaniyalar bilan hamkorlikda yangi loyihalar amalga oshirildi.
▎Siyosiy Islohotlar
Siyosiy sohada ham mustaqil O‘zbekiston o‘zining yangi yo‘lini belgilashga kirishdi. Dastlabki yillarda siyosiy tizimda bir qator islohotlar amalga oshirildi:
1. Konstitutsiya qabul qilinishi: 1992-yil 8-dekabrda O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilindi. Ushbu hujjat mamlakatning asosiy qonunidir va fuqarolarning huquq va erkinliklarini kafolatlaydi.
2. Siyosiy partiyalar tashkil etilishi: Mustaqillik davrida bir nechta siyosiy partiyalar tashkil etildi. Bu partiyalar mamlakatda demokratik jarayonlarni rivojlantirishga xizmat qildi.
3. Ovoz berish tizimi: 1994-yilda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi saylovlari o‘tkazildi, bu esa demokratik jarayonlarning boshlanishiga zamin yaratdi.
▎Xulosa
1991-2000-yillar O‘zbekiston uchun muhim tarixiy davr bo‘lib, bu davrda mamlakat iqtisodiy va siyosiy islohotlarni amalga oshirdi. Iqtisodiy islohotlar bozor tamoyillariga o‘tishni ta’minlasa, siyosiy islohotlar esa demokratik jarayonlarni rivojlantirishga xizmat qildi. Mustaqillik yillarida amalga oshirilgan bu islohotlar O‘zbekistonning kelajagi uchun mustahkam poydevor bo‘lib xizmat qildi va mamlakatni zamonaviy rivojlanish yo‘liga olib chiqdi. Bu jarayonlar davom etmoqda va O‘zbekistonning kelajagi uchun muhim ahamiyatga ega.
