Topishmoqlar

Kechqurun tomga g‘o’za yoysam,

Ertalabgacha bitta ham qolmabdi.

(Yulduzlar)

Aqlli temir olam kezar.

(Yer suniy yo‘ldoshi)

Shoxi bor, ho‘kiz emas,

Egari bor, ot emas,

Xohlagan manzilingga

Yetkazadi, minsang bas.

(Raketa)

Po‘lat qushim uchdi-ketdi.

Bir zum o‘tmay Oyga yetdi.

(Raketa)

Shamolday uchqur,

Yo‘q oyog‘i va qo‘li.

Ko‘zga ko‘rinmas,

Charog‘on yurgan yo‘li.

(Elektr toki)

Suv emas, simda oqar,

O‘t emas, chiroq yoqar.

(Elektr toki)

O‘zi qator joylangan,

Bir-biriga boylangan.

Bir-birini kuzatar,

Behisob nur uzatar.

(Elektr stolbasi, tok)

O‘zi turar o‘rnida,

Qo‘li ketgan har yoqqa.

(Elektr stolbasi, tok simi)

Kechasi oftobdek,

Kunduzi koptokdek.

(Lampochka)

Uyga osdik bitta nok,

Yop-yorug‘ bo‘ldi har yoq.

(Lampochka)

Uyimizga in qo‘ygan,

Tilla qushu tilla qush.

Kech kirganda yashnasang,

Odamlarning ko‘ngli xush.

(Lampochka)

Tagida taglik,

Boshida qalpoq,

Qalpoq tagidan

Mo‘ralab chiqar.

(Stol lampasi)

O‘chog‘i bor, mo‘risi yo‘q,

Cho‘g‘i boru kuyasi yo‘q.

(Elektr plitka)

Ortib, achchiq qizil meva,

Oq dengizda suzar kema.

(Dazmol)

Tashqari yoz, dim-olov,

Uychamizda muz, qirov.

(Xolodilnik)

Bir ajoyib ishxona, ichi doim qishxona.

(Xolodilnik)

Tinmas bitta,

Tinglar mingta.

(Radio)

Katta quti, ko‘zi bor,

Ko‘p tomosha, so‘zi bor.

(Televizor)

Radio desam, radio emas,

Kino desam, kino emas.

Eshitasan so‘zini

Ham ko‘rasan o‘zini.

(Televizor)

Jonsiz, tinglaydi,

Qo‘lsiz, yozadi,

Tilsiz, so‘zlaydi.

(Magnitofon)

Bir tuyam bor, guldiroq,

Hamma yeri yaltiroq.

(Traktor)

Dengizda kema suzar,

Ketma-ket oltin uzar.

(Paxta terish mashinasi)

Uradi o‘rog‘i yo‘q,

Yig‘adi tirnog‘i yo‘q.

Doni bo‘lar qop-qop,

Yanchadi, to‘qmog‘i yo‘q.

(Kombayn)

Gurillashi tegirmonday,

Lekin tegirmon emas.

Uchishlari g‘ajirday,

Lekin g‘ajir emas.

(Samolyot)

Gur-gur etar, uchar ketar,

Yurtdan yurtga odam eltar.

(Samolyot)

Uzoqlarga uchsa ham,

Talpinib qanot qoqmas.

(Samolyot)

Ot mindim ola qashqa,

Chopdim tog‘u toshqa.

(Samolyot)

Yo‘qdur qo‘lu oyog‘i,

Na ko‘zi, na qulog‘i,

Ammo unga bir qadam

Yer shari, Oyu, Zuhro.

(Kosmik kema)

G‘ildiraksiz parovoz,

Parovozki juda soz.

Dengizlarda suzadi,

Baliqlardan o‘zadi.

(Paroxod)

Cho‘zilib yotar narvon,

Undan o‘tar uy-karvon.

(Temir yo‘l, poezd)

Kichik temir ustida,

Shamoldek yelib yurar.

Egalarim kelsin, deb

Har doim kutib turar.

(Tramvay)

Ko‘zi yaltiraydi,

Ichi qaltiraydi.

(Avtomashina)

Yozda toycha,

Qishda xurjun.

(Velosiped)

Baland temir uy yurar,

Burni tog‘larni surar.

(Ekskavator)

Sen ichida tursang tikka,

Olib chiqar yuksaklikka.

(Lift)

Bir uy bor:

Ko‘r bo‘lib kirasan,

Ko‘zli bo‘lib chiqasan.

(Maktab)

Uyimiz nurdan,

O‘rganish bizdan,

O‘rgatish sizdan.

(Maktab, o‘quvchi, o‘qituvchi)

Sandiq to‘la pista-bodom,

Ochib ko‘r, bo‘lsang odam.

Xosiyati ko‘p, olam-olam,

Terib ol uni har dam.

(Kitob)

Qo‘l bilan ekiladi,

Ko‘z bilan teriladi,

Og‘iz bilan o‘riladi.

(Daftar, yozuv)

Rangi har xil,

Nomi bir xil.

(Rangli qalam)

Tili po‘lat shovvoz,

So‘zlay olmas beqog‘oz.

(Ruchka)

Xuddi bir ayri u,

Qaysi harf ekan bu.

(«Sh» harfi)

Olmasang yarim nafas,

Yo‘ldan o‘tgani qo‘ymas.

(Vergul)

Tim qora kichkina xol,

To‘xtatar yo‘lda darhol.

(Nuqta)

Shakli o‘xshar o‘roqqa,

Doim tutar so‘roqqa.

(So‘roq belgisi)

Xuddi o‘xshar mirza terakka,

Yo‘lda doim turar tikka.

(Undov belgisi)

Shahari bor, odami yo‘q,

Daryosi bor, suvi yo‘q.

(Karta)

Tilla yozuvli daftar,

Ichida gavhar gaplar.

(Diplom)

Qo‘li yo‘q, likop ushlar,

Qo‘shig‘i dilni xushlar.

(Patefon)

Patnisi bor, noni yo‘q,

Ashulachi, joni yo‘q.

(Patefon)

Bir vaqtda oladi,

Ko‘lankangiz qoladi.

(Fotoapparat)

Tarvuzim bor urug‘siz,

Pichoq bilan kesilmas.

Kesganingda ham uni

Maza qilib yeb bo‘lmas.

(Koptok)

Ukamga o‘xshar o‘zi,

Aslo yumilmas ko‘zi.

(Qo‘g‘irchoq)

Toyim bor, kishnamaydi,

Yez chog‘i ishlamaydi.

(Chana)

Suv ostida turar poylab,

O‘ljaga nayzasin shaylab.

(Qarmoq)

Suvga solsam botmaydi,

Baliqlar ham yutmaydi.

(Qarmoq po‘kagi)

Tepamda ko‘k dasturxon,

Dasturxonda shirmoy non.

Shirmoy non bir donadir,

Sindirilmas hech qachon.

(Osmon, oy)

Kunduz kuni o‘chirib,

Tunda yoqa olmaysan.

(Quyosh)

Olamni kezib bir-birini izlar,

Ularni yulduzlar kuzatar.

(Quyosh, oy)

Ko‘kda qilich yarqiraydi,

Suvda aksi yaltiraydi.

(Oy)

To‘ntarilgan ko‘k qozonda

Oltin tanga qaynaydi.

(Osmon, yulduz)

Kunduzi ko‘rpa yopar,

Kechasi ochiq yotar.

(Yulduz)

Tunda chiqar onasi,

Necha minglab bolasi.

Bekinishar qo‘rqqandan

Kelib qolsa otasi.

(Oy, yulduz, quyosh)

Oyog‘i yo‘q, qo‘li yo‘q,

Shoshib chopib chiqar u.

Ulkan zamin bag‘ridan,

Salom olib chiqar u.

(Buloq)

Oppoq sochli boshlari,

Daryo bo‘lar yoshlari.

(Qorli tog‘)

Bola kelar, bola kelar,

Ilk mehr ola kelar,

Silab-siylab daraxtlarga,

Guldan marjon taqa kelar.

(Bahor)

Qishda oq gul,

Bahorda suv sochadi.

Yel esganda,

Tumtaraqay qochadi.

(Bulut)

Osmon chirog‘i

Yondi-yu o‘chdi.

(Chaqmoq)

Chirmandasi osmonda,

Raqsi yerda, har yonda.

(Momaqaldiroq, yomg‘ir)

Paqiri yo‘q, suv separ,

Tut qoqqanday duv separ.

(Bulut, yomg‘ir)

Yerga tushsa loy qilar,

Dehqonlarni boy qilar.

(Yomg‘ir)

Katta chelak teshildi,

Undan ko‘p suv to‘kildi.

(Yomg‘ir)

Beqasamdan yo‘li bor,

Osmon-falakda chiqar.

(Kamalak)

Yozib kumush poyondoz,

Sovuqda elar shakar.

Sharbatsiz yasar novvot,

Toping siz bermay shahar.

(Qor)

Yanvar bobo novvot sotdi,

Olgan edim qo‘lim qotdi.

(Muz)