O’zbekistonning janubiy-g’arbiy viloyatlarida quyidagi o’rik navlari turshakbop hisoblanadi: Yubileyniy Navoiy, Ko’rsodiq, Sovetskiy, Qandak va boshqalar.
O’rikni quritish usullariga qarab undan turshak olinadi.Turshak – danagi bilan quritilgan o’rikdir
Turshak quritish – hosilni uzum, saqlab navlarga ajratish, kalibrovka qilish, yuvish qaynoq suvga botirib olish dutlash, quritish, navini barovarlash idishlarga joylash va saqlashdan iborat.
O’rik o’z naviga hos rang va shakilga kirgan, eti etarli darajada tig’iz bo’lgan davirda uziladi. Yuqorida keltirilgan navlardan quruq moddalar yetishtrish paytida 23-26 % ni tashkil qilmog’i lozim. O’rik tanlab, mavsumda 2-3 marta pishiriladi. Odatda, turshak uchun yetilishiga 2-3 kun qolgan o’rikni ham terib olsa bo’ladi, ammo bunday hollarda qayta ishlashdan avval bir oz saqlab yetishtrish lozim. Bu usul bazan qo’l keladi. Natijada hosilni tashish va saqlashda nobudgarchlik ancha kamayadi.
O’rik avtomashinalarda yoki risorli aravalarda 12 kg sig’adigan qutilarda tashiladi. Qutilarga ortiqcha o’rik solinmasligi lozim. Chunki ularni bir- biriga qo’yganda o’rik ezilib qolishi mumkon. O’rik yaxshi shamollatib binolarda yoki sisternalarda shtabellarda tahlab saqlanadi.
Shtabellarda 6-8 tadan quti qo’yiladi. Qutilarga o’rikning navi, sifati va mahsulotning omborga topshirish vaqti yozilgan yorliq yopishtiriladi. Etilgan o’rik 12 soat. 2-3 kun qolgan o’rik 58-72 soat saqlanadi o’rikni quritishdan uni qachon olib kelganligi hisobga olinadi.
Bo’shatilgan qutilar 0.5 -1.0 %li xlorli ohak eritmasi blan chayilishi, keyin toza suv bilan yuvilib so’ng quritilishi lozim. Bu jarayon 12-15 kun davom etadi. Shu davirda yaxshi quritilgan mevalarning nomi o’ta quritilganligi o’tadi.
Nami standart bo’yicha 16 %ga keltrilgan mahsulot 25 kg li karnion qutilar yoki kraft haltalariga joylashtriladi.
Turshak harorat 0-10 daraja, nisbiy namligi 60-65 % bo’lgan omborda saqlanadi.
