🔰Masshtab to‘g‘risida ma‘lumot
📌Yer yuzidagi joylarni qog’ozda tasvirlash uchun uni bir necha marotaba
kichraytirish lozim bo’ladi. Mana shu kichraytirish darajasi masshtab deb
aytiladi.
📌Masshtab-nemischa mass — uzunlik va shtab — temir taxtacha degan ma’noni bildiradi. Masshtab asosan uch xil bo’ladi va topografiya hamda kartografiyada quyidagi masshab turlari alohida ajratib ko’rsatiladi:
📌Sonli masshtab-asosan kasr son ko’rinishida beriladi kasr suratiga bir
maxrajida esa tasvir necha marotaba kichraytirilgan ligini ko’rsauvchi raqam
beriladi. Masalan 1:1000; 1:10000; 1:1000000 va hokazo.
📌Nomli masshtab-kartadagi chiziq uzunligi yer yuzasida qanchaga teng
ekanligi so’z bilan ifodalanadi. Masalan: 1sm da 100 m; 1sm da 1000 m; 1sm da
10000 m va hokazo.
📌Chiziqli masshtab- bu teng kesma qismlari santimetrlarga bo’lingan ikkita to’g’ri chiziqdan iborat. Kartada masofalarni aniq o’lchash maqsadida chiziqli masshtabning birinchi qismi kichik bo’laklarga bo’linadi. “0” raqamdan o’ng
tomonga qarab yirik qismlarning qiymati yoziladi.
Chiziqli masshtabning yirik
kesma bo’laklari masshtab asosi deb aytiladi.
