Mashina uchun to‘g‘ri balon (shina) tanlash — har bir haydovchi uchun muhim qaror. To‘g‘ri balon nafaqat avtomobilning yurish xususiyatlarini yaxshilaydi, balki xavfsizlikni ham ta'minlaydi. Quyida sizga mashina uchun balon tanlash haqida foydali ma'lumotlarni taqdim etamiz.
Balonning o‘lchamlarini aniqlash
Avtomobil uchun balon tanlayotganda, eng muhim qadam — to‘g‘ri o‘lchamni aniqlashdir. O‘lcham ma'lumotlari odatda avtomobilning eshik ichki qismida yoki yoqilg‘i qopqog‘ida yozilgan bo‘ladi. Balonning o‘lchami odatda quyidagicha ifodalanadi: 215/60 R16. Bu raqamlar quyidagilarni bildiradi:
- 215 — balonning eni (millimetrda)
- 60 — balonning balandligi (profil) va eni nisbatini foizda ko‘rsatadi.
- R16 — diskaning diametri (dyuymda)
Iqlim sharoitiga mos balonlar
Balonlarni tanlashda avtomobil harakatlanadigan iqlim va yo‘l sharoitlarini hisobga olish muhim:
- Yozgi balonlar — faqat iliq havoda foydalanish uchun mo‘ljallangan. Ular yuqori haroratda yaxshi ishlaydi, ammo qishda xavfsizlikni ta'minlay olmaydi.
- Qishki balonlar — sovuq va qorli havoda foydalanish uchun yaratilgan. Ular maxsus kauchuk aralashmasi va protektor chuqurligi bilan farqlanadi.
- Mavsumiy balonlar (all-season) — har ikki mavsum uchun mos, ammo ekstremal sharoitlar uchun yaxshi emas. Odatda issiq yoz yoki qattiq qish yo‘q bo‘lgan hududlar uchun tavsiya etiladi.
Balonning protektori turi
Protektorning turi yo‘l sharoitiga bog‘liq:
- Simmetrik protektor — shovqinni kamaytiradi va qulay haydovchilikni ta'minlaydi. Ko‘proq shahar sharoitida foydalaniladi.
- Assimetrik protektor — yonlama ko‘tarilish va yaxshi tutunishni ta'minlaydi, bu esa yomg‘irli yoki quruq yo‘llarda foydali.
- Yonalma protektor (yomg‘ir balonlari) — suvni yaxshi chiqarib yuboradi va suvda suzish (akvaplanning) xavfini kamaytiradi.
Balonning ishlab chiqarish yili va sifati
Yangi balon tanlashda uning ishlab chiqarilgan sanasiga e'tibor bering. Balonning yoshi o‘tgan sari u elastikligini yo‘qotadi, bu esa xavfsizlikka ta'sir qiladi. Ishlab chiqarish sanasi odatda balonning yon devorida yoziladi va to‘rt raqamdan iborat bo‘ladi, masalan, 3223. Bu raqamlar balon 2023-yilning 32-haftasida ishlab chiqarilganini bildiradi.
Mashina va haydovchilik uslubiga mos balon tanlash
Har bir mashina turi va haydovchilik uslubi uchun maxsus balon turi mavjud:
- Yuqori tezlikda haydash — sport balonlari yoki yuqori tezlikli indeksga ega balonlar tanlang. Ular yaxshiroq tutunish va barqarorlikni ta'minlaydi.
- Shaharda haydash — qulaylik va shovqinsiz haydovchilik uchun yengil, shovqinni kamaytiruvchi balonlar mos keladi.
- Yuk mashinalari va yengil yuk tashish — yuqori yuk ko‘tarish imkoniyatiga ega kuchli balonlar tanlanishi kerak.
Yangi yoki foydalanilgan balonlar: qaysi birini tanlash kerak?
Yangi balonlar har doim xavfsizlik va uzoq muddatli foydalanish bo‘yicha ustunlikka ega. Ammo, ba'zan iqtisodiy sabablar tufayli foydalanilgan balonlarni sotib olish haqida o‘ylashingiz mumkin. Bunday holda:
- Balonning yoshi va holatini tekshiring.
- Protektor chuqurligini o‘lchang (yangi balonlar uchun kamida 8 mm, foydalanilganlar uchun kamida 4 mm bo‘lishi kerak).
- Balonning ichki va tashqi qismida yoriqlar yoki shikastlanishlar yo‘qligiga ishonch hosil qiling.
Balonlarni muntazam tekshirish va parvarish qilish
Yangi balon tanlagandan keyin, ularni to‘g‘ri saqlash va muntazam ravishda tekshirish ham muhim:
- Bosimni tekshirish — balonning bosimi me'yorda bo‘lishi kerak. Bu yoqilg‘i sarfini kamaytiradi va balonning xizmat muddatini uzaytiradi.
- Balonlarni almashtirish — har 8,000-10,000 km masofada balonlarni almashtirish (rotatsiya qilish) ularning bir xil yeyilishini ta'minlaydi.
Xulosa
Mashina uchun to‘g‘ri balon tanlash — bu nafaqat avtomobilning yurish xususiyatlarini yaxshilash, balki xavfsizlikni ta'minlashdir. Avtomobilingizga mos o‘lcham, mavsumga mos balon turi va sifatli mahsulot tanlang. Shunday qilsangiz, nafaqat o‘zingizning, balki yo‘ldoshlaringizning ham xavfsizligini ta'minlaysiz.
Manba: Asko.uz
