DIZЕNTЕRIYA
Dizenteriya – o‘tkir yuqumli ichak kasalligi bo‘lib, uni dizenteriya tayoqchalari (shigellalar) keltirib chiqaradi. Suv, oziq-ovqatlar, ifloslangan qo‘llar, maishiy chiqindilar, hasharotlar (pashsha) kasallikning yuqish omillari hisoblanadi.
Kasallikning asosiy yuqish yo‘llariga e’tibor qaratsak: alimentar – oziq-ovqat mahsulotlari orqali (shigellalar bilan zararlangan sabzavotlar, non, sut, sut mahsulotlari va muddati o‘tgan, yetarli termik ishlov berilmagan yarimfabrikatlar), suv orqali – ifloslangan vodoprovod suvi, quduq, buloq va ochiq suv havzalari orqali, maishiy muloqot – ifloslangan qo‘l va atrof-muhit jihozlari (idish-tovoqlar, ko‘rpa – to‘shaklar, kiyim-kechak, o‘yinchoqlar, kran va eshik tutqichlari).
Kasallik belgilari
Kasallikning yashirin davri asosan 2-3 kun, ba’zan 12-18 soatgacha bo‘lishi mumkin. Tana haroratining 38-39S gacha ko‘tarilishi, qorinda tutib-tutib og‘riq paydo bo‘lishi, axlatning tez-tez, yiring va qon aralash qattiq og‘riq bilan kelishi, darmonsizlik va bosh og‘rig‘i dizenteriyaning asosiy belgilari hisoblanadi.
Shu o‘rinda kasallikning dastlabki belgilari kuzatilganda darhol shifokorga murojaat qilish muhimligini unutmang!
Profilaktik tadbirlar:
— shaxsiy hamda sanitariya-gigiyena qoidalariga rioya qilish;
— ovqatlanishdan oldin va hojatdan keyin qo‘llarni sovunlab yuvish;
— ho‘l mevalarni qaynatilgan suvda yuvib, iste’mol qilish;
— suvni qaynatilgan holda ichish;
— pashshalarning ko‘payishiga yo‘l qo‘ymaslik;
— idish-tovoqlarning ozodaligiga ahamiyat berish;
— ruxsat etilgan suv havzalarida cho‘milish.
