16-iyul norveg qutb sayyohi Rual Amudsen tavallud topgan kun
Norveg qutb sayyohi Rual Amudsen 1872-yil 16-iyulda dunyoga kelgan. U 1903–1906-yillarda «Yoa” kemasida Shimoliy-g’arbiy dengiz yo’li orqali Gerlandiyan Alyaskaga o’tdi. Kanada Artikasidagi King – Vilyam orolida 2 yil davomida muhim geomagnit kuzatishlar o’tkazdi. Sayyoh 1904-yil Butiy-Feleks yarim orolida Shimoliy magnit qutbini tekshirdi va shu atrofdagi 100 ga yaqin orollarni birinchi bo’lib xaritaga tushirdi. 1911-yil «Fram” kemasida Antartikaga ekspeditsiya uyushtirdi. O’sha yili 14–dekabrda tarixda birinchi bo’lib (R.Skottdan bir oy oldin) Janubiy qutbga yetb bordi va u yerdan qaytishda Qirolicha Mod tog’ tizimini (balandligi 4500 m.) kashf etdi. Rual Amudsen 1926-yil 12-13-mayda birinchi marta Artika ustidan «Norvegiya” dirijablida Shpisbergen – Shimoliy qutb – Alayska mashruti bo’yicha uchib o’tdi. 1928-yilda Umberto Nobile ekspeditsiyasi halokatga uchragach, sayyoh ekspeditsiyachilarga yordam ko’rsatish uchun 18-iyunda gidrosamolyotda uchib borayotganda u ham Barens dengizida halokatga uchrab bedarak yo’qolgan. Rual Amudsen o’z sayyohatlari haqida bir necha asar yozgan. Sayyohning rus tilida: 1927-yil L.Elsvort bilan birgalikda yozilgan «Muz okeani ustidan uchib o’tish”, 1929 yil «Mod” kemasida Osiyoning shimoliy sihili bo’ylab ekspeditsiya, 1937-yil «Janubiy qutb”, 1936–1939-yilda 5 jildlik asarlar to’plami, 1959-yil «Mening hayotim” va boshqa asarlari bosilib chiqqan. Antarktida yaqinidagi bir dengiz va Amerika qutb stansiyasi (Amundsen-Skott) hamda tog’ tizmasi, qo’ltiq, suv osti soyligi (Shimoliy Muzlik okeanida) Rual Amudsen nomiga qo’yilgan.
