Uyg‘un
Tavallud topgan sana:
1905 yil
Vafot etgan sana:
1990 yil
Tug'ilgan joy:Qozog‘iston
Yo'nalishlar: Adabiyotshunoslar, Shoirlar
Tarjimai hol
Uygʻun (asl ismi Otaqoʻziev Rahmatulla) oʻzbek sovet adabiyotining asoschilaridan biri, Oʻzbekiston xalq shoiri, Oʻzbekiston Davlat mukofoti laureati. Xamza, O‘zbekiston SSRda xizmat ko‘rsatgan artist, O‘zbekiston Fanlar akademiyasi muxbir a’zosi.
Uyg‘un butun umri davomida ijodni katta ijtimoiy va ilmiy faoliyat bilan uyg‘unlashtirgan. Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi boshqaruvi aʼzosi va Prezidiumi aʼzosi, SSSR Yozuvchilar uyushmasi boshqaruvi aʼzosi, 1950—1954 yillarda Uygʻun uyushma boshqaruvi raisi boʻlgan. O‘zbekiston yozuvchilari. “Sharq yulduzi” va “Mushtum” jurnallari tahririyati a’zosi, APN O‘zbekiston bo‘limi jamoat kengashi raisi, O‘zbekiston Kompartiyasi taftish komissiyasi a’zosi, XXR deputati bo‘lgan. Oʻzbekiston SSR Oliy Kengashi.
Uyg‘un o‘z mehnat faoliyatini 1925 yilda Samarqanddagi Pedagogika akademiyasining ijtimoiy-iqtisodiy fakultetini tugatgach, o‘qituvchilikdan boshlagan, 1930 yildan respublika oliy o‘quv yurtlarida dars bergan, gazeta va jurnallar tahririyatlarida ishlagan.
Uyg'un ijodi ko'p qirrali. U shoir, dramaturg, adabiy jarayon tadqiqotchisi va tanqidchi, publitsist va esseist sifatida faol ishtirok etdi. 1929 yilda uning birinchi she'riy to'plami "Bahor shodligi" nashr etildi. Shoirning nashr etilgan ellikdan ortiq she’riy va dramatik kitoblari, adabiy tanqid va tanqidga oid ko‘plab asarlari bor.
Uygʻunning 30-yillar sheʼriyatida davlat va xalq tarixiga shaxsan daxldorligini chuqur anglagan yangi shaxs xususiyatlari ochib berilgan. Uning zamondoshining boy ma’naviy olami “Nazir otaning g‘azabi”, “Brigadir Karim”, “Jontemir” she’riy asarlarida ayniqsa yorqin tarannum etilgan. O'sha yillarda shoir Ukraina haqida she'rlar turkumini yaratdi - "Ukraina shamollari".
Ulug‘ Vatan urushi yillarida publitsist shoir Uyg‘un ijodi samarali bo‘ldi. Uning asarlarida sovet xalqining vatanparvarligi, ularning g‘azabi va dushmanga nafrati yorqin namoyon bo‘ladi, bunda har bir satr fashistik bosqinchilar ustidan g‘alaba qozonishga, g‘alabaga yorqin ishonchga da’vat etadi.
U nazmda ko‘plab mashhur pyesalar va dramalar yozgan, bular, shubhasiz, o‘zbek sovet dramaturgiyasi va teatr san’ati rivojiga ulkan hissa qo‘shgan. “Ona”, “Hayot qoʻshigʻi”, “Novbahor”, “Oltin koʻl”, “Alisher Navoiy” (Izzat Sulton bilan hammualliflikda), “Kuya”, “Xuriyat”, “Parvoz”, “Parvoz”, “Oltin koʻl” dramalari yaratgan. Do‘stlar”, “Tavakkal hazil”, “Abu-Rayxon Beruniy”, “Ibn Sino”, “Zebuniso” va boshqalar o‘zbek sovet dramaturgiyasining oltin fondiga kirdi. “Alisher Navoiy”, “Leninning sayohat yo‘riqnomasida” filmlari ssenariysi, “Gulyandom” birinchi o‘zbek baletining librettosi mualliflaridan biri. U ko‘plab publitsistik adabiy-tanqidiy maqola va ocherklar muallifi hamdir.
Uygʻun badiiy tarjima sohasida samarali mehnat qildi. U jahon va rus klassiklari asarlarining tarjimalari, qardosh respublikalar yozuvchilarining eng yaxshi asarlari, jumladan: Shekspir, Pushkin, Tolstoy, Chexov, Shevchenko va boshqalarning tarjimalariga ega.
Ko'p millatli sovet adabiyoti rivojidagi ulkan xizmatlari uchun "Inqilob", "Xalqlar do'stligi" Oktyabr ordeni va ko'plab medallar bilan taqdirlangan..Uyg'un Sotsialistik Mehnat Qahramoni unvoni bilan taqdirlangan, uchta Lenin ordeni, ikkita Mehnat Qizil Bayroq ordeni, ikkita Faxriy nishon, shuningdek, Uyg'unning asosiy asarlari bilan uygun.uz sayti orqali tanishishingiz mumkin.
